События

31.12.2020 Арчада Яңа ел кичәсе

Әле өлгерәсез!

Арчада бәйрәм итәргә дим. Дәртле музыкалары ни тора! Үзешчәннәр, афәрин, җырлап, сөйләп, биетеп торалар. Радик Хәйретдинов, Расих Галимҗанов, Шәүкәт Вәлишев... Рәхмәт үзешчән җырчыларга! Исән-сау булсыннар. Исән-сау булыйк.Яңа ел белән!

30.12.2020 Район алдынгылары бүләкләнде
Агросәнәгать комплексы системасында озак еллар намуслы хезмәтләре өчен һәм һөнәри бәйрәм Авыл хуҗалыгы хезмәткәрләре көне уңаеннан район авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсе җитәкчесе Гатиятов Ренат Мансур улына, “Заря” агрофирмасы” ширкәте директоры Закирҗанов Рәдиф Мөбарәкҗан улына, “Ак барс” агрокомплексы” ширкәте тракторчы-машинисты Шәймуллин Марсель Шәрифулла улына Россия Федерациясе Авыл хуҗалыгы министрлыгының Рәхмәте белдерелде.

28.12.2020 Якташыбыз олы дәүләт бүләгенә лаек булды

Якташыбыз һәи хезмәттәшебез, "ТАТМЕДИА" акционерлык җәмгыяте филиалы "Идел-пресс" полиграфия нәшрият комплексы җитәкчесе Әнәс Тәлгать улы Әскәров "Татарстан Республикасы алдындагы казанышлары өчен" орден медале белән бүләкләнде. Аны Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов тапшырды.

27.12.2020 Чәчемне вакытсыз агарттыгыз...
Арча район газетасында, аннан соң “Социалистик Татарстан” газетасында эшләгән, Балтач район газетасы мөхәррире булган Әхәт Фазылҗанов кызыклы хәлләр турында сөйләргә ярата иде.

Газеталар гадәттә төнлә басыла иде. “Социалистик Татарстан” газетасында практика үткәндә аны төнге дежурга билгелиләр. Озак еллар эшләгән тәҗрибәле журналист белән. Ә ул газета басылганны көтеп тормый, ята да йоклый. Егет өчен әле бар да яңа, ул бу хезмәттә чарланмаган, кушылганны төгәл үти. Газетаның яңа басыла башлаган санын игътибар белән укый һәм ниндидер хата таба.

26.12.2020 Ул миңа ышанмады...

Бимәр бер очы урманга терәлеп торган зур авыл булган. Урманы да нинди әле! Тайга урманнары нәкъ менә шуннан башлана. Руслар аны, “глухой лес” диләр. Утызар-кырыгар метрлы чыршылар арасыннан барганда күпме кычкырсаң да тавышың үзеңнән ары китми. Кыш көне дә катмый торган сазлыклы урыннары да бар анда. Анда торналар оя кора.

Бимәр – рус авылы. Узган гасырның җитмешенче елларында шактый йортлар бар иде әле анда. Сугыш еллары бик какшаткан авылны. Ирләре сугыштан кайтмаган тол хатын-кызлар үз көчләрендә вакытта нигезләрен бетермәскә тырыштылар. Тик яшьләр калмый иде инде авылда, анда аларга эш тә юк, олы юлдан ерак булмаса да, яз-көз, кышларын юл да юк. Кышкы айларда үлеп киткән әбиләрне Казанка авылында яшәүче Миңһаҗ абый зиратка кар чанасына салып илтә иде.

26.12.2020 100 яшьлек сугыш ветеранына эшмәкәр бүләк ясады

Татар Төгәлбәе авылында яшәүче Бөек Ватан сугышы ветераны Нургазиз ага Хисмәтовка эшмәкәр Гөлнур Сафина Яңа елга бүләк ясады.

Ветеранның өй каршындагы бакчасын тотып алу өчен ул металл рәшәткәлек һәм башка кирәкле әйберләрне китерткән. Бабайның туганнары яңа рәшәткәне язын корырга дип торалар. Бу эштә Кошки авыл җирлеге башкарма комитеты да ярдәм итәргә әзер.

Нургазиз ага- республикабыз яшьтәше, быел июль аенда аңа 100 яшь тулды. Ветеран улы Рәшит һәм кызы Нурания тәрбиясендә яши.

25.12.2020 2020 елда районда булган төп һәм әһәмиятле вакыйгалар
Моннан тыш та районда бик күп истәлекле вакыйгалар булды. Боларын иң әһәмиятлеләре дип таптык.

24.12.2020 22 декабрьдә районда өч яңа ферма ачылды.

Соңгы вакытта ел тәмамланганда крестьян-фермер хуҗалыклары башлыклары белән җыелып сөйләшү матур традициягә әверелде.

Быел җыелышта Татарстан Республикасы авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры урынбасары Ришат Хәбипов, район башлыгы Илшат Нуриев, республика крестьян-фермер хуҗалыклары ассоциациясе рәисе Камияр Байтимеровның катнашуы аны тагын да дәрәҗәлерәк итте.

Район башлыгы Илшат Нуриев районда 70 крестьян-фермер хуҗалыгының уңышлы гына эшләвен билгеләп үтте.

23.12.2020 Бүген Арчаның Большая урамында чыршы бәйрәменә килегез
Арчада Чыршы бәйрәмнәре башланып китте. Беренчесе Көнбатыш (Западная) урамы чыршысы янында.
Кыш бабай һәм Кар кызына кечкенәләребез шигырь һәм җырлар әзерләп куйган икән инде. Әти-әниләре белән бергә рәхәтләнеп биеделәр дә, җырларга кушылып җырладылар. Кыш бабай тәмле күчтәнәчләрен таратты...
Яңа елның урам Чыршылары концерты бик матур ачылып китте. Алар  дәвам итә. Бүген, 23 декабрьдә Большая урамы, 70/4 адресы буенча урнашкан чыршы янында көтәбез. Башлана 18.30.да...

22.12.2020 Бүләкләнүчеләрт арасында Халидә Габидуллина да бар
ТАТМЕДИА бинасынада «Казан утлары» журналы «Илең турында уйла!» әдәби конкурсына йомгак ясады. Җиңүчеләрне ТР Дәүләт Советы Рәисе урынбасары Марат Әхмәтов, «Татмедиа» Республика матбугат һәм массакүләм коммуникацияләр агентлыгы җитәкчесе Айдар Сәлимгәрәев котлады.
Бүләкләнүчеләр арасындаМөхәммәт Мәһдиев музее җитәкчесе Халидә Габидуллина да бар.

21.12.2020 Арча КВН командасы 3нче этапка үтте
Кариев Театрында Татар КВН лигасы 2020-2021 сезонының 1/8 уеннары узды. Уенда Зур фестивальдән икенче этапка үткән 14 команда катнашты. Арча районы командасы уңышлы чыгыш ясап, 3 этапка үтте!

21.12.2020 Арча батырларын барлый
Бүген район мәдәният йортында “Арча батырларын барлый – 2020” дигән бәйрәм булды. Район башлыгы Илшат Нуриев республикада һәм районда җиңүче булган комбайчыларны, җитәкчеләрне бәйрәм белән котлады, бу елгы хезмәтләре өчен рәхмәт әйтте, яңа уңышлар теләде. Безнең районның 20 комбайнчысы республика конкурсында җиңүче булган иде. Һәр хуҗалыкның иң яхшы комбайнчылары районда җиңү яулады. Аларның барысына да акчалата бүләк тапшырылды. Районның сәнгать осталары бик матур концерт куйдылар.

20.12.2020 Сабада үткән көрәш нәтиҗәләре

Сабада 2004-2006 елгы һәм 2007-2008 елгы малайлар көрәште. Республиканың тугыз районыннан көчле көрәшчеләр бил алышты. Арча, Саба, Азнакай, Биектау, Мамадыш, Актаныш, Әлмәт, Кукмара, Балтач районнары көрәшчеләре очрашты.

Арчаның җыелма командасы яхшы көрәште, диделәр.

19.12.2020 Арчада кышкы уеннар бара
Кыш җитүне барлык нәниләр, яшүсмерләр, олылар түземсезлек белән көтә. Чиста ап-ак кар балалар күңел ачу чаралрына зур төрлелек кертә .Арчаның «Өмет чаткысы "мөмкинлекләре чикле балалар һәм яшүсмерләр өчен тернәкләндерү үзәге белгечләре гыйнвар аенда" Кышкы уеннар» урамда спорт чарасы уздырдылар. Ярышларда ике команда катнашты: «Җитезлэр» командасы һәм «Зирәкләр »командасы. Күп эстафеталар уздырылды, аларда балалар көч, җитезлек кенә түгел, ә команда да уйный белүләрен дә күрсәттеләр, бу бик мөһим. Чараның төп геройлары ,  Кар бабай Һәм Шайтан  бәйрәм атмосферасын тудырдылар. Бәйрәм флешмоб  белэн тәмамлады . Белгечлэр  Галиева Ләйсән  һәм  Сәлихҗанова Гөлнара  сүзләренә  караганда мондый чаралар коллективны берләштерүгә һәм алга таба да спорт белән шөгыльләнергә теләк тудыруга ярдәм итә.

18.12.2020 Ел тәмамлана, йомгак ясар вакыт
15–16 декабрь көннәре районда авыл хуҗалыгы тармагы өчен төрле вакыйгаларга бай булды.

15 декабрьдә “Яңарыш” хуҗалыгында Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы министрлыгының бүлек җитәкчесе Сирень Нигъмәтҗанов, Татарстан сөт җитештерүчеләр берлеге генераль директоры Денис Пирогов, Арча район авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсе җитәкчесе Ренат Гатиятов, әлеге берлектә әгъза булып торган хуҗалыклар, предприятиеләр вәкилләре катнашында “Түгәрәк өстәл” артында сөйләшү үткәрелде.

17.12.2020 Арчада киләсе елда яңа хоккей класслары ачылачак
Малайлар өчен иң үтемле тәрбияви чара спорт дип саныйлар. Кайбер атаклы хоккейчылар, футболчылар да “мине урам җинаятеннән хоккей, футбол коткарып калды”, дип сөйлиләр. Әлбәттә, хоккей кыйммәтле спорт төре. Киемнәре арзан түгел. Казаннан хоккейчылар федерациясеннән киләләр, аз керемле гаилә балаларына хоккей киемнәре бүләк итәчәкләр, дигән хәбәр күңелгә бик хуш килде... “Әйдә, хоккейга!” дигән социаль проект турында сүз бара иде.

16.12.2020 Арчадан 6 яшьлек Ибраһим җиңү яулаган

Арча укучылар сараенда Ибраһим Фәттиевка көмеш медаль һәм акчалата бүләк тапшырдылар.

Ибраһимга нибары 6 яшь. 5 яше тулар-тулмас менталь арифметика белән шөгыльләнә башлаган. Быел Халыкара онлайн олимпиадада үзен сынап карарга булган һәм төрле илләр, шәһәрләрдән килгән 186 кеше арасында икенче урынны яулап, көмеш медальгә ия булган.

16.12.2020 Сөт җитештерүчеләр киңәште
15 декабрьдә Арча районының “Яңарыш” хуҗалыгында “Татарстан сөт җитештерүчеләре берлеге” әгъзалары катнашында “Түгәрәк өстәл” үткәрелде. Анда ТР Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгының бүлек җитәкчесе Сирень Нигъмәтҗанов, берлекнең генераль директоры Денис Пирогов, район авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсе җитәкчесе Ренат Гатиятов катнашты.

15.12.2020 Гармунчыга сүз әйтмәгез...
Арча балалар сәнгать мәктәбенең "Мирас" гармунчылар ансамбле "Этномириада" Халыкара бәйге-фестивалендә II дәрәҗә лауреат исеменә лаек булды. Җитәкчесе Гайфуллина Зәгидә Мингали кызы.

14.12.2020 Музей дәресләре үтте
Республикабыз балаларын һәм өлкән кешеләрен Татарстан Республикасының бай мәдәни мирасы белән таныштыру максатыннан "Татарстан Республикасы Дәүләт рәсем сәнгате музее" 1 октябрьдән республикабыз шәһәр һәм районнарында күчмә агарту чаралары уздыра башлады. Әлеге күчмә агарту чаралары программасында лекцияләр, музей дәресләре, экскурсияләр, музей фондында булган әсәрләрдән виртуаль һәм күчмә күргәзмәләр, шулай ук замана рәссамнары әсәрләре күргәзмәсе. Әлеге проект кысаларында 11 декабрьдә музейның агарту бүлеге мөдире Новикова Элеонора Юрьевна һәм өлкән фәнни хезмәткәр Фасиев Дамир Сабир улы Арча балалар сәнгать мәктәбе укучылары һәм укытучылары өчен музей дәресләре үткәрде.

13.12.2020 Җиңү яулаган яшь язучыларны бүләкләделәр
10 декабрь көнне Арча үзәк китапханәсендә ел саен үткәрелеп килүче “Иделем акчарлагы – 2020” яшь язучылар бәйгесендә  җиңү яулаган кызлар белән очрашу узды. Яшьләр белән очрашуга район башкарма комитеты җитәкчесенең социаль мәсьәләләр буенча урынбасары Мөхәммәтшина Алинә Таһир кызы, китапханә каршында эшләп килүче “Каурый каләм” әдәби иҗат берләшмәсе әгъзалары: Марсель Шәрәпов, Ясминә Бакиева, Марат Гайнуллин, Татарстан Республикасы  Язучылар берлеге әгъзасы Зиннур Тимергалиев катнашты. Түгәрәк өстәл артында үзган әлеге чарада кызларның фикер-теләкләре, конкурстан алган тәэсирләре,  киләчәк планнары, иҗат юлының үсеше белән таныштылар. Районда сәләтле яшь язучылар үсеп килүе  белән горурланып, аларга ярдәм кулы сузарга әзер булуларын, китапханәдә даими очрашулар оештырып, яшьләрнең иҗатларын үстерергә  сүз куештылар.

12.12.2020 Әтисе аны ишетсә икән...
Сүзне нидән башларга белмим. Шундый эчтәлекле, җылы, уйландыра торган очрашу булды. Язучы Мөхәммәт Мәһдиев туган көне уңаеннан оештырылган кичә иде ул. Исән булса, 91 яшь тулган булыр иде. Казаннан кызы Гәүһәр ханым, якташ язучыбыз Вакыйф Нурив та кайткан иде. Очрашуда район мәдәният идарәсе җитәкчесе Илфар Әюпов катнашты.

– Әтинең туган көне төгәл язылмаган булган, – дип сөйләде кызы Гәүһәр ханым. – Ничек инде авыл мулласы Сөнгатулла хәзрәт үз улын вакытында теркәмәгән, дип аптырарлык. Әмма ул вакытта авыр еллар булган шул.

12.12.2020 "Арча кызлары шундый инде ул!"
Мөндештә яшәүче Зөһрә Сәлахова гранд отты һәм аңа аны Президентыбыз Рөстәм Миңнеханов үзе тапшырды.

Бу Зөһрәнең беренче җиңүе генә түгел. Үз эшен башлап җибәргән яшь ханым өчен 2020 ел уңышлы булган. Ул шушы арада гына өченче грантын откан. Соңгысы Президент кулыннан алынуы белән аеруча истәлекле.

11.12.2020 Корайван авылы мәчетенә ай куелды

Бүген Корайван авылында дулкынландыргыч, тарихи вакыйга булды: яңа мәчеткә ай куелды.

Тантанада район мөхтәсибе Әмир хәзрәт, “Курса МТСы” ширкәте җитәкчесе Рәүф Гыйлаҗетдинов, Урта Курса авыл җирлеге башлыгы Рәмзия Вафина, авыл халкы, кунаклар катнашты.

Тәкъбир әйтеп манарага ай урнаштырылгач Әмир хәзрәт дога укыды, вәгазь сөйләде.

Әмир хәзрәт Җәлил хәзрәтнең: “Оясы булса сыерчыклары килер”, – дигән сүзләрен китерде. “Мәчет булгач анда йөрүчеләр булыр!” – диде ул.

10.12.2020 Арчада язучы М.Мәһдиевны искә алдылар
Казаннан кызы Гәүһәр ханым һәм якташыбыз Вакыйф Нуриев кайтты. М.Мәһдиев исән булса, 91 яшь тулган булыр иде.

- Әти миңа татар телен, туган авылын калдырды, - дип сөйләде Гәүһәр ханым.- Шулар мине рухландыра.

Арча педучищесын тәмамлагач, Мөхәммәт Мәхдиев Казанбаш мәктәбендә эшли. Очрашуга Казанбаш мәктәбеннән дә килгән иделәр. Мәктәп укучылары сәхнә күренеше дә уйнап күрсәттеләр. Кичә "Без 41 ел балалары" повесте белән үрелеп барды. Кичәне музей хезмәткәре Гөлүсә Хаҗиева алып барды.

Арча педагогика

09.12.2020 "Нур" телестудиясе татарча фильм төшерде

Ноябрь ахырында сайтыбызда һәм газета битләрендә районыбызның "Нур" телестудиясенә йөрүче укучылар "Милли мультfest" кинофестивалендә катнашулары турында язган идек. (Әлеге сылтама буенча кереп укый аласыз http://arskmedia.ru/news/rayon-yaalyklary/film-tshersegez-kils )

Фестивальгә төшергән фильм әзер һәм "Нур"лылар эшләрен бәйгегә җибәрә.

Без Арча укучылар сарае каршында эшләп килүче телестудиянең җитәкчесе Зөлфирә Зарипова белән очрашып сөйләштек. Ул башкарган хезмәте белән уртаклашты.

08.12.2020 Балалар елмаюы күңелне эретә

Декабрь башында, гадәттәгечә, Инвалидлар Декадасы билгеләп үтелә, ул Халыкара инвалидлар көненә багышланган.

Ел саен безнең Арча район балалар китапханәсе “Өмет чаткысы” тернәкләндерү үзәгендә тәрбияләнүчеләргә шатлык бүләк итә. Әлбәттә инде, әкият геройлары әлеге үзәкнең көтеп алган кунаклары дип санала.

07.12.2020 Арчада Олимпия чемпионнары
Арча районы спортчылары һәм тренерлар Россиянең олимпия чемпионнары белән очрашты.

Очрашуда район башлыгы Илшат Нуриев катнашты.

Соңыннан бергәләп фотоларга төштеләр, безнекеләр үзләрен кызыксындырган сорауларын бирделәр.

- Зур тырышлык Җиңү белән тәмамлана, -- дип киңәш итте чемпионнар.

06.12.2020 Якутиядән килеп төшкән хат Орнашбаш халкын шаккатырган!

3 декабрьдә илебездә Билгесез солдат көне билгеләп үтелә. Күп гаиләләргә кагыла торган көн бу, чөнки, Бөек Ватан сугышы тәмамлануга 75 елдан артык вакыт үтүгә карамастан, миллионлаган солдатларның соңгы язмышы әле һаман да ачыкланмаган килеш кала.

Хәбәрсез югалган солдат кем соң ул? Хезмәт иткән урынына сугыштан яки заданиедән кире әйләнеп кайтмаган, туганнарында аның турында бернинди мәгълүмат булмаган сугышчыны билгеле бер вакыттан соң хәбәрсез югалган дип таныганнар. Кыскасы, солдат билгесез сәбәп белән хезмәт урынында юк. Эзләүгә, көтеп торуга 15 көн вакыт бирелгән. Шуннан соң кешене хәбәрсез югалган дип игълан иткәннәр. Гаиләсенә хәбәрсез югалды дигән хат җибәрелгән.

05.12.2020 Ике күзе дә күрмәгән Илгизәр Хөсәенов үзе баянда уйнап “Язгы гөлем”не башкарды
1 декабрьдән инвалидлар ункөнлеге бара. Бу көннәрдә районда үткәрелгән чаралар – очрашулар, концертлар, әңгәмәләр – алар өчен

Ункөнлек традиция буенча район Мәдәният йортында мөмкинлекләре чикле балалар һәм өлкәннәр тарафыннан оештырылган концерт белән башланып китте. Ул онлайн-форматта үтте. Теләге булган һәр кеше “Өмет чыганагы” балаларны тернәкләндерү үзәгендә тәрбияләнүче, тәрбияләнгән балалар, өлкәннәр чыгышын карый алды.

05.12.2020 Якташыбызның якты истәлеге безнең күңелләрдә озак сакланыр.
Узган шимбәдә килдек без Мөрәлегә. Күп булып, Татарстан Язучылар берлегеннән, районнан вәкилләр бар иде. Авылдашлары, туганнары белән бергәләп Хәнәфи Бәдыйковны соңгы юлга озаттык. Туып-үскән, Казанда яшәгәндә дә сукмакны өзмәгән туган йорты каршында мәрхүм белән хушлашу булды. Район мөхтәсибе дога укыды, район башлыгы Илшат Нуриев, республика Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рәмис Аймәт хушлашу сүзләре әйттеләр.

04.12.2020 Сагынып искә алабыз
Декабрь ае кышны башлап җибәрүе белән бер истәлекле булса, безнең өчен ул тагын да матур вакыйгалары белән истә кала торган ай. Соңгы елларда шушы айда мәктәбебездә РСФСРның атказанган мәдәният хезмәткәре, Татарстанның халык язучысы, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, авылдашыбыз М. Мәһдиевнен туган көне уңаеннан “Мөхәммәт Мәһдиев укулары” уткәрелү матур традициягә әйләнгән иде. Тик быел бу укуларны үткәрү мөмкин булмады. Шулай да, 2 нче декабрьдә, яраткан язучыбызның туган көнендә, без, 8 – 9 нчы сыйныф укучылары мәктәбебездә музей  мөдире Габидуллина Халидә Кыям кызы белән очраштык. Ул безне М.Мәһдиевнең катлаулы тормыш һәм иҗат юлы, музей тарихы белән таныштырды, әсәрләреннән кызыклы өзекләр, элекке елларда яшәгән авылдашларыбыз турында истәлекләр сөйләде. Ә андый истәлекләр безнең гаилә өчен аеруча якын. Шулай булмыйча мөмкин дә түгел, чөнки язучы минем дәү әтимнең сыйныфташы, аның белән бик якын дуслар да булганнар!

03.12.2020 Батырлыклары үлемсез

Бүген – Билгесез солдат көне. Арча шәһәрендә Җиңү паркында шушы көнгә багышлап митинг үткәрелде. Анда район башлыгы Илшат Нуриев, хәрби комиссар Алмаз Борһанов чыгыш ясадылар. Район мөхтәсибе Әмир хәзрәт,  Лин атакай сугышта һәлак булганнар рухына дога укыдылар.

Район китапханәләрендә, клубларда әлеге көнгә  багышлап  төрле чаралар үткәрелде. Арчаның беренче номерлы урта мәктәбе укытучысы Эльвира Ибраһимова өлкән сыйныфлар укучылары белән ачык дәрес үткәрде.

02.12.2020 Бүген, 2 нче декабрь көнне, Мөсәгыйтов Фәнис Наил улының туган көне!
Бүген, 2 нче декабрь көнне, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, К.Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры директоры, “Арча якташлыгы” җәмәгать оешмасы җитәкчесе Мөсәгыйтов Фәнис Наил улының туган көне!

Хөрмәтле Фәнис Наил улы! Сезне ихлас күңелдән туган көнегез белән тәбрик итәбез. Сезгә нык сәламәтлек, күңел тынычлыгы, кайгы-хәсрәтсез көннәр, ак бәхетләр, якыннарыгызның күңел җылысын тоеп, игелекләрен күреп, бәхетле озын гомер кичерүегезне телибез. Киләчәгегез җыр кебек матур, кояш кебек якты булсын. Туачак таңнар һәрвакыт нурлы, күк йөзе һәрвакыт аяз булсын!

01.12.2020 Бәхетле студентлар
Әлифба  авторлары  Сәләй  Вагыйзов  белән  Рәмзия  Вәлитованың  укучыларын  чыннан  да  бәхетле  студентлар  дип  атап  булыр  иде.  Нинди  зур  хөрмәт  белән,  яратып,  якын  итеп,  аларның  хезмәтенә  сокланып  сөйлиләр  бит  шәкертләре.  1964  елда  Арча  педагогия  училищесын  тәмамлаган  Әнисә  Габдрахманова (Кормашева)  тагын  менә  нәрсәләр  сөйләде.

01.12.2020 100 ел элек булган котлау
Быел ТАССР төзелүнең 100 еллыгы уңаеннан тарих битләрен барлыйбыз. 1920 елның 27 маенда Мәскәүдә Бөтенроссия  Үзәк башкарма комитеты һәм РСФСР Совнаркомының “Автономияле Татарстан Социалистик Совет Республикасы” Декреты имзалана. Бер гасыр дәвамында ТАССРда булган вакыйгаларны без тарихи документлардан өйрәнеп,  әдәби әсәрләрдән укып, фильмнар карап күз алдына китерәбез.

29.11.2020 Максат бер – туган илгә хезмәт итү

Яңа Кенәр мәктәбендә “Патриотик тәрбия: Россиянең киләчәге буларак рухи һәм әхлакый традицияләрне саклау” фильмын тәкъдир итү булды

Әлеге чарада район мәгариф идарәсе җитәкчесе Рамил Мөхәмәдияров, Арча ДОСААФ оешмасы җитәкчесе Рөстәм Алеев, аның урынбасары Ринат Хәкимов, мәктәп директоры Әгъзам Гайфуллин, укытучылар һәм укучылар катнашты.

28.11.2020 Гөберчәк авылында каз өмәсе узды
Шул уңайдан Шәфигулла Гарипов бер матур шигырь иҗат итте.

Аны сезгә дә тәкъдим итәбез:

27.11.2020 "Керфегеңә тамармын мин..." китабы тәкъдир ителде

Бүген, 27 ноябрь көнне, Гөлсинә Зәкиеваның китабын тәкъдир итү кичәсе булды

"Арча хәбәрләре" газетасы хәбәрчесе, хикәяләр һәм пьесалар авторы Гөлсинә Зәкиеваның "Керфегеңә тамармын мин..." дип аталган китабын тәкъдир итү чарасы узды. Чарада хөрмәтле кунаклар, Гөлсинә ханымның хезмәттәшләре, дуслары катнашты. Авторның тормыш юлын сөйләп башланып киткән бу җылы кичә ихлас котлаулар, спектакльдән өзекләр, җыр-моң, рәхмәт сүзләре белән үрелеп барды. 

26.11.2020 Якташыбызның туган көне

Без Сезнең белән чиксез горурланабыз.

Язучы, журналист, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, филология фәннәре кандидаты, Татарстан Республикасының Муса Җәлил исемендәге премиясе лауреаты, “Казан утлары” һәм “Мәйдан” журналларының баш мөхәррире  Галиуллин Рөстәм Госман улына бүген, 26 ноябрьдә, 33 яшь.

Якташыбызның Наласа мәктәбендә укыган елларда язган мәкаләләре, шаян хикәяләре, студент елларының иҗат әсәрләре басылган газета-журналлар, беренче китаплары булган “Гипнозчы малай”, “Юлларда җил ак иде”, рус телендә язылган “Одиночество” китаплары, язучы һәм тарихчы, педагог Таҗеддин Ялчыгол турында “Васыять” дип исемләнгән тарихи романы, Тәүфикъ Әйдинең барлык әсәрләре тупланган дүрт томлыгы, русчадан татарчага тәрҗемә иткән Василий Аксёнов, Анатолий Егин, Рауль Мирхәйдәров, Рөстәм Вәлиев һәм Айдар Сәхибзадәнең әсәрләре, яшь авторның истәлекле бүләкләре буларак “Казан арты” тарих-этногрфия музееның әдәбият һәм сәнгать бүлегендә саклана.

25.11.2020 Яңа Кенәр мәктәбен зур җиңүләре белән котлыйбыз!

Туган телдә белем бирүче иң яхшы егерме мәктәп һәм балалар бакчасы билгеләнде.

Татарстанда туган телдә белем бирүче иң яхшы егерме мәктәп һәм балалар бакчасы билгеләнгән. Бу хакта ТР Дәүләт Советында бәйге нәтиҗәләре буенча иң яхшылары дип ачыкланган белем бирү оешмаларын бүләкләү тантанасында Татарстанның мәгариф һәм фән министры Илсур Һадиуллин хәбәр итте.

24.11.2020 Арчада шахмат буенча ел чемпионы исеменә сайлап алу турниры үткәрелде

22 ноябрь көнне Арчада шахмат буенча ел чемпионы исеменә сайлап алу турниры үткәрелде

Анда Арча, Әтнә, Кукмара районнарыннан иң яхшы шахматчылар катнашты. Ярышлар 16 яшькә кадәргеләр һәм 16 яшьтән өлкәнрәкләр арасында үтте.

Укучылар арасында барлык приз-лы урыннарны Кукмарадан килгән яшь шахмат осталары яулады. Ә менә 16 яшьтән өлкәнрәкләр арасында беренче урында Арчадан Марсель Хәлилов, икенче урында шулай ук Арчаның оста шахматчысы Ленар Вахитов. Өченче урында Кукмарадан Артур Евдокимов.

23.11.2020 Эшмәкәрләр җыелды

Бүген район хакимияте утырышлар залында эшмәкәрләрнең җыелышы булды.

Киңәшмәне район башкарма комитеты җитәкчесе Рәсүл Мөхәррәмов алып барды.

Башта буш биналарны арендага бирү яки рәсмиләштереп хосусыйлаштыру турында сөйләшенде. Яңа Кенәрдәге өлкәннәрнең тернәкләндерү үзәге бинасы да өлешчә арендага биреләчәк.

22.11.2020 Арча командасы җиңде!
Арча Боз сараенда 2010 елгы малайлар өченче көннәрен хоккей уйнадылар.

Бүген 1нче урынга Арчаның "Ракета" командасы белән Казанның  "Динамо" командасы уйнады. 4:1 белән арчалар җиңде. Тренерлары - Евгений Тимощук. Казан егете. Команданы шәп тота! Афәрин арчалар!

18.11.2020 Хәй Хисмәтуллин – шәхес, галим, замана...
Районыбызның үткәнен, хәзергесен барлаганда халкыбызның никадәр зирәк, тырыш икәненә тагын бер кат ышанасың. Дөрестән дә, безнең якның кыю, эшчән халкы, күренекле шәхесләре халкыбыз тарихында онытылмас эз калдырып яшиләр. Талантлы фән, әдәбият һәм сәнгать вәкилләре – Арчабызның горурлыгы. Районыбызда күренекле, бөек, мактаулы исемнәр алган мөхтәрәм кешеләребез бар. Шулар арасында  Хәй Хисмәтулин да аерым бер мөһим урын алып тора.Филология фәннәре кандидаты, текстолог, педагог, күренекле әдәбиятчы, тел, әдәбият галиме, дәреслекләр төзүче, СССР (Татарстан) Язучылар берлеге әгъзасе, тәнкыйтьче  Хәй Хисмәтуллин белән без чын күңелдән горурланабыз. Искә алу кичәсендә оныгы, Россия фәннәр академиясенең “Казан фәнни үзәге” лабораториясе өлкән фәнни хезмәткәре, физика-математика фәннәре кандидаты Наилә Габделхәй кызы, туганнары Сабирова Рәмзия Кирам кызы, Мәрьям ханым, Ашытбаш авылыннан туганнары Шәвәлиева Рәмзия Азат кызы, озак еллар Ашытбаш мәктәбендә укыткан Мөхәммәт абыйның улы Алмаз һәм кызы Фадия, Ашытбаш мәктәбе директоры Кавиева Рәмизә Рәис кызы, Кысна авылыннан укытучы Файзрахманова Ләлә Сабирҗан кызы, Ашытбаш мәктәбеннән татар теле укытучысы Аухадиева Миләүшә Рәшит кызы, районыбызның татар теле укытучылары, студентлар катнашты.

17.11.2020 Заман шуны таләп итә
17 ноябрьдә Арча районының “Северный” ширкәте базасында терлекчелектә цифрлы технологияләр кертүгә багышланган зона семинары булды. Анда Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры урынбасары Ленар Гарипов, ТР Министрлар Кабинетының Баш ветеринария идарәсе җитәкчесе Алмаз  Хисаметдинов, Арча районы башлыгы Илшат Нуриев, район авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәләре, хуҗалыклар җитәкчеләре катнашты.

16.11.2020 Арчада "Татар кызы" бәйгесенең зона ярышы үтте
Арчада республикакүләм "Татар кызы" бәйгесенең зона туры үтте. Арча районыннан беренче балалар бакчасында эшләүче Айгөл Рәхмәтуллина катнашты. Зона ярышында Яшел Үзәннән килгән Инзилә Сәмитова җиңү яулады.  

15.11.2020 Хезмәтеңне күрсәләр рәхәт
ТР Дәүләт алкоголь инспекциясенең Арча бүлеге җитәкчесе Булат Кадыров район башлыгының Мактау грамотасына, Сеҗе авыл җирлеге сәркатибе Линиза Абзалова район башлыгының Рәхмәт хатына лаек булды.

14.11.2020 Концертлар белән килсеннәр иде

Бу көннәрдә Мөндеш авылы халкы өчен зур бәйрәм булды – мәдәният йорты, китапханә, почтаны үз эченә алган күпфункцияле үзәк ачылды.

Мөндеш райондагы үз урынында нык торган авылларның берсе. Элек-электән ул үзенең тырыш халкы, һөнәрчеләре белән дан тоткан. Май чүлмәге тышыннан билгеле, диләр. Хәзер дә биредә булган, уңган халык яшәвен авыл урамына керү белән берсеннән-берсе яхшы йортларны күргәч  үк аңларга була.

13.11.2020 Тыгыз хезмәттәшлек нәтиҗәсе
Арча балалар сәнгать мәктәбе “Талантлар университеты”  сәләтле балаларны һәм яшьләрне ачыклау һәм аларга ярдәм итү буенча республика үзәге белән тыгыз хезмәттәшлек итә. Күптән түгел Лесхоз мәктәбе базасында эшләп килүче филиалның рәсем бүлеге укучылары - Кочурова Василиса, Хасанова Самира, Закирова Райля (җитәкчеләре Кочурова З.Г.) “Байтик” Сәламәтләндерү-белем бирү комплексы базасында үткән “Иҗат этнографиясе” декоратив-гамәли сәнгать буенча профильле белем бирү сменасында булып кайттылар.

12.11.2020 Язучы Гөлсинә Галимуллина белән очрашу
Район үзәк китапханәсендә язучы Гөлсинә Галимуллина белән очрашу булды.

Сабада яшәп иҗат итүче журналист--язучы Гөлсинә ханым 1957 елның 27 нояберендә туган. Сөбханалла, кызлар шикелле әле ул! Үзе турында, иҗаты турында рәхәтләнеп сөйләде. Әсәрләрен сәхнәләштереп тә күрсәттеләр. "4 сыйныфтан язам, -- дип сөйләде ул. -- Чынлап торып пенсиягә чыккач яза башладым. Геройларым тормыштан алынган. Уйдырма вакыйгалар турында язмыйм".

11.11.2020 Бирелмичә калган исем
Бөек Ватан сугышына үзе эшләгән трактор белән фронтка киткән авылдашыбыз Галимҗан ага Закировның тормыш юлы бик тә үзенчәлекле. Аның әти-әнисе тырыш кешеләр булган, малларны күп асраганнар, атлар үрчеткәннәр, үзләренең кибетләре булып, сәүдәгәрлек эше белән шөгыльләнгәннәр. Акыллы, тырыш булулары өстенә чисталык, пөхтәлекне яраткан нәсел кешеләре авылда башка гаиләләрдән аерылып торган. Закирның хатыны Минсафа – халык медицинасының бар үзенчәлекләрен үзләштереп, тирә-якта дәвалаучы буларак дан тоткан кеше.

10.11.2020 Тел галиме Хәй Хисмәтуллинны искә алу (8.11.1895 – 29.11.1977)
8 ноябрьдә әдәбиятчы, тел галиме Габделхәй ага Хисмәтуллинның тууына  125 ел. Без аның белән чын күңелдән горурланабыз, чөнки Хәй абый дөньякүләм танылачак шагыйрь Габдулла Тукайның ялкынлы чыгышларын тыңлаган, кайбер кичләрдә авыру Фатих Әмирхан янында утырып әңгәмә корган, Мәҗит Гафури белән бергәләп сөйләшә-сөйләшә чәй эчкән, Галимҗан Ибраһимовны күреп-белгән һәм фатихасын алган, ярсу йөрәкле Гадел Кутуй белән бергә эшләгән һәм тагын бик күп күренекле шәхесләр белән аралашкан якташыбыз. Габделхай ага гаять тыйнак, югары культуралы, сизгер кеше булган. Ул үзе белән бергә эшләгән коллективның һәр уңышына чын күңелдән сөенә белгән, аның кечкенә генә кимчелекләренә дә көенгән һәм борчылган.

09.11.2020 Мөндештә тагын яңалык
Мөндештә балалар бакчасы, фельдшер-акушерлык пункты бар иде. Тагын бер яңалык - күпфункцияле үзәк ачылды. Биредә клуб, китапханә, почта бергә булачак. Бинаны ачу тантанасында Дәүләт думасы депутаты Илдар Гыйльметдинов, район башлыгы Илшат Нуриев, Татарстан Республикасы мәдәният министры урынбасары Ленар Хәкимҗанов катнашты. Соңыннан концерт булды. Анда Мөндеш авылы, күрше-тирә авыллардан, Арчадан килгән үзешчәннәр чыгыш ясады.

05.11.2020 Арчада этнографик диктант яздылар
Район үзәк китапханәсендә этнографик диктант яздылар. Эчтәлеге белән кызыклы диктант. Башта район китапханәләр системасы җитәкчесе Эльвира Вафина диктантның максаты турында әйтеп үтте. Россиядә яшәгән төрле халыкларның үткәнен, йолаларын белү файдага гына. Мәсәлән, күрше Мари Иленең җәй хөрмәтенә үткәрелүче нинди бәйрәме бар? Сораулар кызыклы иде. Шунда ук аста өч төрле җавабы да бар. Шуның берсен сайлап аласың.

04.11.2020 Бүген, 4 ноябрь көнне якташыбыз Шәйхиева Гөлназ Фирдинатовна (Гөлназ Шәйхи) туган көне!
Бүген, 4 ноябрь көнне якташыбыз Шәйхиева Гөлназ Фирдинатовна (Гөлназ Шәйхи) туган көне — 50 яшьлек юбилее! 
Арча якташлыгы Сезне чын күңелдән туган көне белән тәбрик итә! Сезгә нык сәламәтлек, күңел тынычлыгы, хәерле озын гомер, кайгы-хәсрәтсез көннәр,яңадан-яңа иҗади уңышлар тели! Һәрвакытта да шулай шат, көләч йөзле, изге күңелле булып калыгыз. Алга таба да шатлыкта, куанычта, бәхеттә яшәргә язсын Сезгә! 

02.11.2020 Гөберчәкнең кыю егете
Бөек Ватан сугышына үзе эшләгән трактор белән фронтка киткән авылдашыбыз Галимҗан ага Закировның тормыш юлы бик тә үзенчәлекле.

Аның әти-әнисе тырыш кешеләр булган, малларны күп асраганнар, атлар үрчеткәннәр, үзләренең кибетләре булып, сәүдәгәрлек эше белән шөгыльләнгәннәр. Тырышлыклары өстенә чисталык-пөхтәлекне дә яраткан акыллы нәсел кешеләре авылда башка гаиләләрдән аерылып торган. Закирның хатыны Минсафа – халык медицинасының бөтен үзенчәлекләрен үзләштереп, тирә-якта дәвалаучы буларак дан тоткан. Ул бик кыю йөрәкле, максатчан, тормыш мәшәкатьләре каршында югалып калмый торган, тиз арада чыгу юлын табучы хатын булган. Аның характеры улы Галимҗанга да күчкән.

02.11.2020 Бакча балалары Алтын Көз кызын тозактан коткарды

Арчаның 1 нче балалар бакчасында гаҗәеп матур, күңелле "Алтын Көз һәм шаян Кикимора" дигән бәйрәм узды.

Бакчабызның мәктәпкә әзерләнү төркеменә йөрүче балалар янына кунакка Алтын Көз килде. Ләкин...

01.11.2020 Якташыбыз Диас Вәлиев тууына 82 ел!
Драматург һәм прозаик Диас Назыйх улы Вәлиев 1938 елның 1 июлендә Татарстан АССРның Арча районы Казанбаш авылында туган. Бала чагы һәм мәктәп еллары Казан шәһәрендә уза. 1956 елда урта мәктәпне тәмамлагач, укуын В. И. Ульянов-Ленин исемендәге Казан дәүләт университетының геология факультетында дәвам иттерә. Студент чагыннан ук геологик экспедицияләрдә катнаша, Удмуртиядә, Киров өлкәсендә, Хабаровск краенда, Уралда була, Казакъстандагы Тимертау шәһәрендә металлургия комбинаты төзешә, ә 1962 елда университетны тәмамлап чыккач, өч ел буе Кемерово өлкәсендә геолог булып эшли. 1965 елда Казанга кайта һәм, берникадәр вакыт шәһәрдәге геологик оешмаларда эшләп алганнан соң, 1966 елнын, мартыннан алып 1973 елнын, җәенә кадәр республика яшьләр газетасы «Комсомолец Татарии» редакциясендә әдәби хезмәткәр вазифаларын үти. 1973—1975 елларда Мәскәүдә СССР Язучылар союзы каршындагы Югары әдәби курсларда укый. Курсларны бетереп кайткач, Д. Вәлиев профессиональ язучылык эшенә күчә. Ул—1977 елдан КПСС члены.

28.10.2020 «Табигать варислары» мәктәп урманчылыгында катнашучы балалар «Чишмәләребезне саклыйк» табигать саклау акциясе үткәргән
Арча муниципаль районының Лесхоз урта гомуми белем бирү мәктәбендә «Табигать варислары» мәктәп урманчылыгында тәрбияләнүче балалар «Чишмәләребезне саклыйк» дигән табигать саклау акциясе үткәргән. Чара «ЭКО стилендә яшәү» проекты кысаларында оештырылган.

27.10.2020 Уйнамадылар, яшәделәр
Арча станциясендәге күпфункцияле үзәктә “Вәгъдәләр бирештек җәйләрдә” дигән спектакль күрсәтелде.

Аны Арча станциясе, Айван, Күпербаш авыллары үзешчәннәре куйды. Режиссеры – Илмира Фазылҗанова. Әлеге спектакль Бөек Җиңүнең 75 еллыгы уңаеннан оештырылган район бәйгесе кысаларында үтте.

26.10.2020 "Поле чудес"та Шушмабаш мәктәбе директоры катнашты
Шушмабаш мәктәбе директоры Рәзилә Шәймәрданова "Поле чудес" та катнаша. Финалга үткән. Уңышлар телибез.Тапшыру 6 ноябрьдә күрсәтелә.

25.10.2020 10 "Иң яхшы билингваль балалар бакчасы" арасында Арчаның 11нче балалар бакчасы да бар
Татарстанда «Иң яхшы билингваль балалар бакчасы» грантын алуга конкурста җиңүчеләр билгеләнде.  Җиңүчеләргә 500 мең сум күләмендә грант каралган, дип хәбәр итә ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы. Алар арасында районыбызның 11нче балалар бакчасы да булуы аеруча куанычлы.

Конкурска барлыгы 44 балалар бакчасыннан гариза кабул ителде.

24.10.2020 Вәкил абый 20 яшендә бер кулсыз кала

Бервакыт районның башкарма комитеты җитәкчесе төзү материаллары комбинаты директоры Вәкил абый Вафинны чакырып ала да, өстәл сугып сүгә башлый. Бик каты сүгенә торган кеше иде ул, болай начар да кеше түгел үзе, әмма бер сүзне икенчесе белән сүгенмичә ялгый алмый иде.

Ярар, кызып-пешеп сүгә бу директорны, берзаман авызын ачып туктап кала, чөнки Вәкил абый аның һәр сүгенгән сүзе саен рәхмәт укый.

23.10.2020 Язмышлары шулай язылган...
Без быел сугышта хәбәрсез югалганнар исемлегендә йөргән якташларыбызның күбесенең язмышын ачыклый алабыз.

Бөек Ватан сугышында хәбәрсез югалган якташларыбызның язмышлары ачыклана башлагач мин “Сугышчан дан” клубы ассоциациясе рәисе Михаил Черепановка үземне кызыксындырган дүрт авылдашым турында мәгълүматлар тутырып анкеталар җибәрдем.

22.10.2020 Үрнәктә чишмәләр территориясен чистарттылар

Табигатьне саклау акциясен Урман хуҗалыгы урта мәктәбенең урманчылыгында тәрбияләнүчеләр үткәрде.

Укучылар һәм укытучылар «Ана чишмәсе», «Һидият чишмәсе», «Ишморат чишмәсе» һәм «Наратлык чишмәсе» су чыганаклары әйләнә-тирәсен тәртипкә китерде. Чишмәләрнең исемнәре язылган аншлаглар да урнаштырдылар.

21.10.2020 Игелекле хезмәттә узган гомер
Әңгәмә вакытында Флюзә Нәкыйб кызы үзенең әти-әниләре, бала чагы, уку һәм һөнәр алу еллары турындагы хатирәләрен яңартты. Мәгариф ветераны буларак үзе эшләгән еллардагы укыту-тәрбия эшләре, хезмәттәшләренең уңышлары турында  истәлекләр сөйләде. Ул безгә тормышы, хезмәт юлы белән бәйле булган фотолар, газеталарда басылган мәкаләләр алып килде һәм алар белән таныштырды. Алга китеп, шуны әйтәсе килә, бу очрашу вакытында Флүзә Нәкыйб кызы безне нык гаҗәпләндерде. Ул музейдагы 1996 елгы Арча сабантуенда Борис Ельцинның  катнашуы турындагы экспозициядәге фотоларны карагач, үзендә Россия Президенты ваткан чүлмәкнең бер кыйпылчыгы саклануын әйтте. Ул көнне аңа бу кыйпылчыкны мәктәп директоры, сабантуй үткәрү комиссиясе әгъзасы  Ленар Заһидуллин биргән булган. Безнең музейда Россия Президентының күзен бәйләгән тасма,  чүлмәк ваткан таяк саклана иде инде, ә чүлмәк ватыклары юк иде әле. Икенче килүдә Флүзә Нураева сабантуй истәлеген музейга бүләк итте, күптәнге хыялыбыз 24 елдан соң тормышка ашты, музейда тарихи истәлекле чүлмәк китеге дә булды.

20.10.2020 Яшьләр тарихка битараф түгел
Артур Тумаков 2018 елда Арча Үзәк китапханәсенә  очрашуга килгән иде.

Ул чакта аның православие диненә бәйле районыбызның үткәнен барлаган “Арск. Новые подробности, факты и открытия” дигән китабын кулына алып шаккатучы, рәхмәт әйтүчеләр күп булды.

19.10.2020 Фәйзи абый дәресләре

Дәресләрең өчен рәхмәт, Фәйзи абый! Сез безнең алда һәрвакыт якты маяк булып торасыз!

Бөек Ватан сугышы ветераны, илле елга якын колхоз рәисе, ТАССР, СССР Югары Советлары депутаты булган, Ленин, Хезмәт Кызыл Байрагы орденнары, “Татарстан Республикасы алдындагы казанышлары өчен” орденнары кавалеры Фәйзи ага Галиев 96нчы яшендә якты дөньядан китеп барды.

18.10.2020 Туганыбыз – безнең горурлык
Наласа авылында яшәүче мәгариф ветераннары Лилия һәм Камил Габдрахмановлар бөтен гомерләрен балаларга белем һәм тәрбия  бирүгә багышладылар.

17.10.2020 Тагын 11 якташыбызның язмышлары ачыкланды
Татарстан Республикасының милли музее – Бөек Ватан сугышы музей-мемориал мөдире Михаил Черепанов Арчага бер кайтканында: “Сезнең районнан Бөек Ватан сугышында 14 мең кеше һәлак булган дип исәпләнә. Чынбарлыкта  күбрәк алар”, – дигән иде.

16.10.2020 Казанбашта яңарыш

“Казанка” хуҗалыгы җитәкчесе Айдар Сабиров Казанбашта үткән семинарда: “Без быел урак өстен 12 августка төгәлләдек, бушаган кешеләр белән менә машина-трактор паркында шундый зур эшләр башкардык”, – дип сөйләде.

Үзләрендә урып-җыюны төгәлләгәч комбайнчылар үзебезнең һәм күрше районнар хуҗалыкларында ике мең гектарга якын иген суктырганнар. “6 млн сум акча эшләделәр, бу быел иген игүгә киткән чыгымнарны капларлык булды”, – ди җитәкче. Комбайнчылар да канәгать, алар быелгы уракта 200әр мең сум чамасы акча эшләгән.

15.10.2020 Бүген якташыбыз Мөхетдинов Рамил Рафис улының туган көне!
Бүген якташыбыз Мөхетдинов Рамил Рафис улының туган көне!   Арча якташлыгы Сезне ихлас күңелдән туган көнегез белән тәбрик итә!

14.10.2020 Арчаның ветераннар командасы чемпион булды!
Бүген район Мәдәният йортында өлкәннәр ункөнлеге уңаеннан шахмат-шашка буенча шәхси-команда беренчелеге узды.

Анда 6: Арча, Әтнә, Саба, Кукмара, Биектау һәм Минзәлә районнарының ветеран шахмат-шашка осталары катнашты. Һәр командада икешәр ир-ат һәм хатын-кыз уйнады. Безнең район данын шахмат буенча Марсель Хәлилов һәм Гәүһор Сәйфуллина, шашка буенча Мөдәрис Лотфуллин һәм Равилә Әхмәдиева яклады.

Уеннар киеренке һәм кызыклы шартларда үтте. Нәтиҗәсе дә безнең өчен куанычлы: районыбызның ветераннар командасы чемпион булды. Иң кызыгы шунда, һәр төрдә дә безне

13.10.2020 Курса Почмак кызы Таңсылуны котлыйбыз!
Спорт һәм сәламәтлек. Спортта уңышларга ирешү өчен сәламәт булырга кирәк. Сәламәт булу һәр кешенең үзеннән тора. Спортта уңышларга ирешү өчен даими шөгыльләнергә кирәк.

Ләкин үз көчеңә карап. Җиңел атлетиканы гына алыйк. Кемдер кыска арага йөгерә. Ә кемгәдер ерак ара ошый.

12.10.2020 90 яшьтә без!

1930 елның 10 августында Арча районы оеша. Аның составында 138 торак пункт булган, аларда 66 мең 177 кеше яшәгән

Аерым хуҗалыкларны колхозларга кертү чоры була бу. Колхозлаштыруны 1932 елга төгәлләү бурычы куела. Бу эш чамадан тыш кызу темплар белән башкарыла. Үз чиратында бу кызу темп авыл халкында зур канәгатьсезлек тудыра. Болар барысы да хәлле крестьяннарның йорт-җирләрен, милекләрен тартып алу, Себергә куу һәм мәчетләрне ябу юлы белән эшләнә. 1929 елның 8 апрелендә М.Калинин дини җәмгыятьләрне һәм оешмаларны җәмгыять тормышыннан алып ташлау турында Указ чыгара.

11.10.2020 Бүген якташыбыз Габделфәт Сафинның туган көне
Бүген Сафин Габделфәт Габдрахман улы 1962 елның 11 октябрендә Татарстан республикасы Арча районы Симетбаш авылында туган. Бөек шагыйрь яшәгән һәм иҗат иткән Тукай–Кырлайдан нибары биш чакрым ераклыкта гына аның туган авылы. Кырлай урта мәктәбен тәмамлаганнан соң Габделфәт Сафин Казан төзүче–инженерлар институтына укырга керә. Аны тәмамлагач төзүче-инженер белгечлеге буенча биш ел төзелештә эшли. Ләкин Габделфәт төзүче түгел, ә артист булып китә. «Ак күлмәгем» (И. Дәүләтшин муз., Ш. Җиһангирова сүз.) җыры аңа зур популярлык китерә. Аннан яңа җырлар, көтеп алынган альбомнар, шау-шулы җырлар, зур исемнәр…

10.10.2020 Чемпион безнең районнан
Бүген Арчада бочче буенча республика беренчелеге һәм чемпионаты булды. Анда республиканың төрле төбәкләреннән мөмкинлекләре чикле спортчылар катнашты. Безнең район командасы (тренеры Фәрит Минхаиров) һәрвакыттагыча уңышлы чыгыш ясады. Рамил Шәрәфетдинов республика чемпионы исеменз лаек булды.

09.10.2020 Курса якларында Самат кебек талант ияләре яши
Самат белән Арча сәнгать мәктәбендә очраштык. Урта Курса мәктәбенең 7 нче сыйныфында укучы яшүсмер бирегә укытучысы Булат Гайнуллин белән бергә концерт карарга килгән иде.

08.10.2020 Чаллы шәһәрендә яшәүче якташларыбыз
Татарстанның халык артисты Булат Сәләхов белән Өлкәннәр көне уңаеннан телефон аша сөйләшкәндә: “Быел безнең театр коллективы өчен бик куанычлы ел булды.  Чаллы татар дәүләт драма театры  яңа бинага күчте һәм театрга Татарстанның халык язучысы Аяз Гыйләҗев исеме бирелде. Безнең коллектив театрыбызга  олпат язучының исеме бирелүне күптән көткән иде, зур горурлык хисләре кичерәбез. Минем үземә килгәндә, башкара торган рольләрем күп, исән-сау булып уйнарга язсын. Драматург буларак яңа әсәрләр өстендә эшлим. Районда театр елына багышланган “Сәхнәдә, сәхнәдә...” китабыгыз басылып чыккан икән, безгә дә бүләк итәрсез дип ышанабыз. Арчада Чаллы театры коллективы куйган спектакльләрне яратып карыйлар, җай чыгу белән кабат очрашырбыз әле,” – дип шатлыклы хәбәрләре белән уртаклашты.

07.10.2020 Якташларыбызның уңышлары
“Татнефть” компаниясе һәм Татарстан Язучылар берлеге тарафыннан 2005 елда булдырылган Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премия  унбишенче тапкыр тапшырыла. Быел бу бүләккә “Язмышлар такыясы” шигырьләр җыентыгы өчен якташыбыз, Һади Такташ исемендәге  әдәби бүләк иясе, шагыйрә Сания Әхмәтҗанова да лаек булды. Аның шигырьләр, поэмалар һәм тарихи цикллар тупланган бу китабы безнең  музейның әдәбият һәм сәнгать бүлегендә авторның: “Минем тыйнак кына иҗатым Арчамның дәртле йөрәк тибешенә куәт бирсә, бик бәхетле булыр идем”, – дип язган кулъязмасы белән истәлекле экспонат буларак саклана. Премияне тапшыру тантанасы 26 октябрьдә Әлмәт шәһәрендә булачак.

06.10.2020 Ул мине гел озатып йөрде
– Гомерем буе мине Аллаһы Тәгалә озата барды. Гел аның ярдәме белән уңышларга ирештем. Ун яшьлек вакытта ук колхозның сарык көтүен көттем, — дип сүз башлады Данил абый Шәяхмәтов. – Сарык көтүен яхшы көтте дип, икенче елны абый белән икебезгә дуңгыз көтүен ышанып тапшырдылар. Колхоз рәисенең ышанычын акладык, эшләгәнебез өчен ике центнер арыш бирделәр. Сугыштан соңгы авыр елларны исәпкә алсак, ул ашлык безнең өчен алтын тапкан күк булды. Чөнки халыкның таякка эшләгән чоры. Бездән бигрәк әти-әни бик куанды. 1936 елның 6 апрелендә туган малай мин. Туган авылым Күлтәстә башлангыч белем алдым, аннары Урта Пошалымда җидееллыкны тәмамладым. 

05.10.2020 Укытучыларны район башлыгы Илшат Нуриев котлый

Хөрмәтле укытучылар, мәктәпкәчә һәм өстәмә белем бирү педагоглары, педагогик хезмәт ветераннары! Хөрмәтле укытучылар, мәктәпкәчә һәм өстәмә белем бирү педагоглары, педагогик хезмәт ветераннары!

Октябрь ае башында матур традиция буенча без сезне һөнәри бәйрәм – Укытучы көне белән ихлас күңелдән котлыйбыз!

04.10.2020 "Автобабай-2020" бәйгесендә кемнәр җиңде?
"Автобабай - 2020" бәйгесе җиңүчеләре билгеле булды. 
Хатын-кызлар арасында1 урында Гыйззәтуллина Наҗия, икенче - Гаязова Сәгыйдә, өченче - Сабирова Мөнирә.
Ирләр арасында беренче урында Шакиров Дамир, икенче - Павел Герасимов, өченче урында Ринат Галеев.

03.10.2020 Сезгә тиеш әле бик күп назлар…
Хөрмәтле өлкәннәребез! Без сезнең данлы үткәнегез белән горурланабыз, нык рухлы булуыгызга сокланабыз. Сезгә исәнлек-саулык, сүнмәс яшәү дәрте телибез.

02.10.2020 Арчада Гариф Ахунов премиясен кемнәр алды?
Арчада Гариф Ахуновның 95 еллыгын билгеләп үттеләр. Бу уңайдан районга бер төркем язучылар кайтты.

Кунаклар Арча станциясендәге татар зиратына юл алдылар. Район мөхтәсибе Әмир хәзрәт Миннемуллин Гариф ага Ахуновның рухына дога кылды. Язучы каберенә чәчәкләр салдылар. Чарада язучының кызы шагыйрә Наилә Ахунова да катнашты.

01.10.2020 Гомер көзендәге якты көн
Бүген Арчадагы өлкәннәр интернат йортында бәйрәм чарасы булды. Интернат йортта яшәүчеләрне өлкәннәр көне белән котладылар.  Арча үзәк китапханәсе Арча сәнгать мәктәбе белән берлектә "Гомер көзендәге якты көн" дип аталган концерт куйды. Балалар анда яшәүчеләргә картиналар да бүләк иттеләр.

01.10.2020 Якташыбыз, шагыйрь һәм фән докторы, профессор Рифат Җамалны туган көне белән котлыйбыз!

Бүген, 1 октябрь көнне якташыбыз  Рифат Җамалның туган көне!  “Арча якташлыгы” җәмәгать оешмасы Сезне туган көнегез белән тәбрикли!

Сезгә, хәерле озын гомер, нык сәламәтлек, яңадан-яңа иҗади уңышлар тели. Һәрвакытта да шулай шат, көләч йөзле, изге күңелле булып калыгыз. Иҗат чишмәгез бервакытта да саекмасын. Алга таба да шатлыкта, куанычта, бәхеттә яшәргә язсын!

30.09.2020 Бүген Арча районында 87нче мәчет ачылды
Бүген Сеҗе авыл җирлегенә кергән 32 хуҗалыклы Чөмә-Елга авылында яңа мәчет ачылды.

Мәчет ачу тантанасында мөфти Камил хәзрәт Сәмигуллин,район башлыгы Илшат Нуриев, ТР Президенты Аппараты вәкиле Раил Гомәров, баш казый Җәлил хәзрәт Фазлыев һәм башка мөхтәрәм кунаклар катнашты.

25.09.2020 Урманда туган, шунда үскән
“Урман бай ул”, – дип яза Мөхәммәт Мәһдиев “Торналар төшкән җирдә” әсәрендә. Шул бай урманыбызның бер өлеше Кардон дип атала.

23.09.2020 "Яшь йөрәкләр" яшьләрчә
Арча районының "Яшь йөрәкләр" җыр ансамбле Яңа Кырлайда булып үткән Ат көнендә бик матур чыгыш ясадылар. 

Оештырып йөрүчеләре Нәсимә Гарифуллина үзе дә ансамбль белән җырлый. Художество җитәкчесе Гүзәл Минхәирова да ансамбль белән бергә. Киемнәре матур, үзләре матур, җырлаулары матур! Бәйрәмне менә дигән итеп күтәреп җибәрделәр. Афәрин! Исән-сау булсыннар! Халыкны шулай куандырып торсыннар! 

22.09.2020 Көне буе диярлек барган уеннар “МЧС” командасы җиңүе белән тәмамланды

Узган шимбәдә Арча спорт сараенда “Арча КСМы” ширкәте призына волейбол ярышлары уздырылды.

Районда волейболны яраталар. Әлеге ярышларга да 12 команда килгән иде. Район волейбол федерациясе рәисе, “Арча КСМы” ширкәте җитәкчесе Рафаэль Муллагалиев, район яшьләр эшләре һәм спорт бүлеге җитәкчесе Ильяс Габделгазизов спортчыларга уңышлар теләделәр.

Көне буе диярлек барган уеннар “МЧС” командасы җиңүе белән тәмамланды. Арчаның җыелма командасы – икенче, Арчаның яшьләр командасы – өченче, Урта Курса командасы дүртенче урында.

22.09.2020 Атлар өстендә "Аударыш" ярышында кем җиңде?
Үткән шимбә көнне Яңа Кырлайда булып үткән Ат көнендә "Аударыш" ярышы бик күңелле үтте.

Видеода узган ел җиңгән Лениногорски егете Динар Хәйбриев белән Кукмарадан атлар тренеры Фирдүс Халиков (кара башлыктан) "көрәшә". Кукмара егете Фирдүс җиңде! "Аударыш" ярышы кыен түгел", -- ди. Карап торышка ансат түгел. Көч, җитезлек кирәк. Арча егетләре бу ярышта катнашмады. Карап кына торды.

21.09.2020 Арча районында Гариф Ахуновны хөрмәтләп искә алдылар
18 сентябрь көнне Татарстанның халык язучысы Гариф Ахуновны тууына 95 ел тулу уңаеннан искә алып районыбызда төрле мәдәни чаралар үтте.

Район мәдәният идарәсе җитәкчесе Илфар Әюпов белән бер төркем язучылар “Казан арты” тарих-этнография музееның әдәбият һәм сәнгать бүлегендә дә булдылар. Якташыбызга Әлмәт шәһәрендә язучы дуслары моннан 55 ел элек бүләк иткән ике тумболы өстәлдә әтисенең иң яраткан ромашка чәчәкләрен күреп кызы Наилә Ахунованың күңеле нечкәрде. Ул Гариф абый һәм Шәһидә апа белән бәйле истәлекләрен сөйләде.

20.09.2020 Арчада Ат көне
Яңа Кырлайда Ат көне иртәнге сәгать 5тә башланып китте.

120 км араны үтәргә 5 ат чыгып китте.

Ярышлар шулай ук 100 км, 80 км, 40 км арага да булды. Барысы 100ләп ат булгандыр.

19.09.2020 Яңа Кырлайда яңа төрле китапханә эшли башлады
Бүген, 19нчы сентябрь көнне илкүләм милли проект кысаларында Яңа Кырлай авылында заманча, бүгенге көн таләпләренә җавап бирә торган Модель китапханә ачылды. Аны ачу тантанасында премьер-министр урынбасары Васыйл Шәйхразиев, район башлыгы Илшат Нуриев та катнашты.

18.09.2020 Якташыбыз Гариф Ахунов тууына 95 ел!

Танылган әдип һәм җәмәгать эшлеклесе Гариф Ахунов (Гарифҗан Ахунҗан улы Ахунов, 1925-2000) 1925 елның 18 сентябрендә Татарстан АССРның Арча районы Өчиле авылында крестьян гаиләсендә туган. Аның әтисе Ахунҗан абзый, авылның беренче коммунист-активистларыннан булып, күмәкләшү чорында ярлы крестьяннар арасында зур оештыру эшләре алып барган өчен 1931 елда кулаклар тарафыннан үтерелә. Әтисез калган дүрт баланы әниләре тәрбияләп үстерә. Күрше Казанбаш авылы мәктәбендә җиде класс белем алганнан соң, Гарифҗан 1940 елда Арча педагогия училищесына укырга керә, ләкин Бөек Ватан сугышы башлану сәбәпле укуын өзәргә мәҗбур булып, колхозда зшли, 1946 елда гына яңадан училищедагы укуын дәвам иттерә. 1947—1952 елларда ул В. И. Ульянов-Ленин исемендәге Казан дәүләт университетының татар теле һәмәдәбияты бүлегендә укый. Аның язучы буларак беренче иҗат тәҗрибәләре дә шушы студентлык елларына туры килә. 1951 елда «Үсү юлы» альманахында яшь авторның «Галләм сорау бирә» исемле тәүге хикәясе басылып чыга. Ул шулай ук газета-журналларда очерклары, рецензия һәм әдәби тәнкыйть мәкаләләре белән актив катнаша.

17.09.2020 “Иң зур терәгем – ирем”
ТР Дәүләт Советының “Мәрхәмәтлек-Милосердие” хатын-кыз депутатлар берләшмәсе оештырган “Изгелек кыл” хәйрия акциясе дәвам итә.

Әлеге проект “Бердәм Россия” партиясенең Татарстан бүлекчәсе белән берлектә тормышка ашырыла. Аның өченче этабы кысаларында мәгариф учреждениеләрендә, мәктәпләрдә, балалар бакчаларында эшләүче күп балалы һәм аз керемле хезмәткәрләрнең гаиләләренә планшетлар тапшырылды.

16.09.2020 Апазда һәм Шушмабашта тантаналар
Бүген Арча районының Апаз һәм Шушмабаш авыл җирлекләрендә күңелле вакыйгалар булды.

Апаз авылында авыл җирлегенең яңа бинасы ачылды. Тантанада Арча район башлыгы Илшат Нуриев, Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләр Советы рәисе Әгъзәм Гобәйдуллин катнашты.

15.09.2020 Бүреләр килеп ишек төбендә улый
Яңа Кенәрдә яшәүче Равил абый Хәбибрахманов шушы көннәрдә 90 яшьлек юбилеен билгеләп үтте.

“Кешенең бер гасырга якын гомерен берничә кәгазь битенә сыйдыру җиңелләрдән түгел. Аның бөтен күргәннәрен тасвирлау өчен китап кирәк булыр иде”, – ди кияве Сергей Баһаветдинов.

Равил абый Шекә авылында 7 балалы гаиләдә дүртенче бала булып дөньяга килә. Араларында 2 генә кыз була, калганнары малайлар. Гаилә Касыймовлар фамилиясен йөртүгә карамастан, авыл җирлегендә ялгышып аны Хәбибрахманов дип теркиләр. Бүгенге көнгә кадәр ул башка гаилә әгъзаларыннән аермалы буларак шул фамилияне йөртә.