События

26.12.2021 Арча педагогика көллиятендә республика киңәшмәсе үзды

24 декабрь көнне Арча педагогика көллиятендә 2021 елгы эш нәтиҗәләре буенча һөнәри белем бирү оешмалары җитәкчеләре киңәшмәсе узды. Анда ТР Мәгариф һәм фән министрының беренче урынбасары Андрей Поминов, район башкарма комитеты җитәкчесе Рәсүл Мөхәррәмов, Арча педагогика көллияте директор Гөлнара Гарипова һәм республика һөнәри белем бирү уку йортлары директорлары катнашты.

ТР Мәгариф һәм фән министрының беренче урынбасары Андрей Поминов 2021 елга нәтиҗәләр ясап, киләчәккә бурычлар билгеләде. Ул шулай ук Арча педагогика көллиятенең “Ел остаханәсе” Бөтенроссия бәйгесендә “Укытуда стандарт булмаган алымнар өчен” номинациясендә җиңү яулавын билгеләп үтте.

25.12.2021 Ветеран-педагог Илдус Сәгъдиев “Мактаулы остаз” билгесе белән бүләкләнде

Озак еллар нәтиҗәле эшләве, мәгариф өлкәсендәге уңышлары, яшь укытучыларга һөнәри яктан үсәргә булышканы өчен һәм 85 яшьлек юбилее уңаеннан Сәгдиев Илдус Габдрахман улы “Мактаулы остаз” билгесе белән бүләкләнде.

Илдус Габдрахман улы Сәгдиев исеме районда күпләргә таныш. Педагог-мөгаллим, педагогика хезмәте ветераны Арча педагогика көллияте тарихында аерым урын алып тора. 22 ел гомерен ул әлеге уку йортын җитәкләүгә багышлый. “Бүген мин бик бәхетле, – дип рәхмәт сүзләре җиткерде ветеран. – Балалар, оныклар, оныкчыклар, туганнардан кала минем өчен бик якын педагогика көллияте бар. Бик зур рәхмәт сезгә”.

24.12.2021 Мәчеткә ай кую тантанасы узачак
Хөрмәтле якташлар, дин кардәшләр!

30 декабрь көнне сәгать 11дә Зур Бирәзә мәчетенә ай кую һәм чишмә ачылу тантанасы була. Чарага рәхим итегез!

23.12.2021 Яңа елдан искечә яңа елга кадәр нинди чаралар булачак?

Чаралар белән программадан таныша аласыз

25 декабрь көнне Арчаның үзәк стадионында Үзәк чыршыны ачу тантанасы була. Һәм шул көннән алып Искечә Яңа елга, ягъни 13 гыйнварга кадәр төрле мәдәни һәм спорт чаралары үткәреләчәк. 

23.12.2021 22 нче декабрь көнне Сарай Чокырча авылында коточкыч янгын буды!
Янгында 1962 елгы йорт хужасы Вәлиев Рәшит һәлак булды.

Район янгын частеның өлкән тикшерүчесе Наил Бәйрәмовтан янгын фаҗигасы турында сораштык. "Әлеге янган йортта өч кеше яшәгән, - дип сөйләде Наил Бәйрәмов. - Әтисе, әнисе, улы. Әниләре Казанда эшкә киткән булган. Ата белән ул өйдә булган. Янгын кухня ягыннан чыккан. Улы сөйләве буенча, ул тәрәзәдән чыгып өлгергән. Ә әтисе 1962 елгы Вәлиев Рәшит документлар җыям дип калган. Менә шул калган килеш чыкмаган... Йорт яраксыз".

22.12.2021 Иске Иябаш авылында мәчет ачу тантанасы була
Райондашларны чакырып калабыз

25 декабрьдә 12 сәгатьтә Иске Иябаш авылында мәчет ачу тантанасы була.

Авылдашлар, кунаклар, рәхим итегез!

21.12.2021 Пөшәңгәр авылыннан Шәвәлиевлар гаиләсе – “Татар гаиләсе/үрнәк алыгыз” бәйгесе җиңүчеләре

Бәйгене “Сөембикә” журналы Татарстан Республикасы Президенты каршындагы Татар телен саклау һәм үстерү комиссиясе белән берлектә уздыра.

“Без аларның һәммәсен яраттык. Якын иттек. Язмышларын йөрәк аша үткәрдек.  Матур гаиләләр! Аларда халкыбызның гореф-гадәтләре, дине һәм иң мөһиме – Туган тел саклана! Ел дәвамында барган конкурс инде менә төгәлләнде. Кырыктан артык гаилә арасыннан жюри иң-иңнәрен барлады. Алар 50 шәр мең күләмендә акчалата бүләк ала”, – дип җиңүчеләр белән таныштыра “Сөембикә” журналы.

20.12.2021 Республикакүләм гармунчылар һәм баянчылар бәйгесе булды
Арча район Мәдәният йортында Рамил Курамшин исемендәге VIII республикакүләм гармунчылар һәм баянчылар бәйгесе булды.

Ул Арча педагогика көллиятендә  2007 елдан ике елга бер тапкыр уздырылып килә иде. Бәйге идеясе авторы райондашыбыз, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, атаклы баянчы, “Арча бизәкләре” инструменталь ансамбле җитәкчесе Флорид Гасыймов.

19.12.2021 Түбән Мәтәскәдә җәяүлеләр күпере эшләнде
Түбән Мәтәскәдә машина юлы янындагы самовар-чишмә янына килеп туктадык. Әнә ул, җәяүлеләр күпере! Машина юлы олы күпердән ерак түгел, күренеп тора. Киләсебезне алдан хәбәр иткән идек. Нурзидә Гафиятуллина матур мамык шәлләрен ябып чыгып та җитте. Күршедә генә яшәүче бертуганы Шамилнең хатыны Гөлсәрия ханым да яныбызга килде. Күрешкәч, бергәләп җәяүлеләр күперен карадык.
– Ниһаять, без күперле булдык, – диде алар.
 

18.12.2021 Арчада шагыйрә Гөлара Шәрипова белән очрашу
Гөлара Шәрипова дүрт бала әнисе. Гаиләсе белән Каазанбаш авылында яши. Шигырьләр яза. Яңа гына китабы чыкты. Әле тагын 500ләп шигырем бар,ди. Гөлараны Арчада гына түгел, республикада да беләләр. Шигырьләренә җырлар язалар, юморчы, нәфис сүз остасы Раил Садриев кебек күренекле артистлар аның шигырьләрен укыйлар. Бүгенге очрашуда да зурладылар. Тулырак итеп район газетасына язарбыз. Очрашу район үзәк китапханәсендә үтте. Очрашуны Рилә ханым Абдрахманова алып барды. Раил Садриев сөйли торган бер шигырен тәкьдим итәбез.

17.12.2021 Моң - халыкның җаны ул
Күңелгә бөек шагыйребез Габдулла Тукай язган әлеге шигырь юллары килде. Өзгәләсә, телсә бәгырьләрне – татар җыры әнә шул диләр... Нинди бөек сүзләр! Арчаның 3 нче мәктәбендә үткәрелгән җыр бәйгесендә без моңа тагын бер кат инандык. Хөкемдарлар буларак катнаштык без “Җырлы-моңлы балачак” фестивалендә. Рәхәтләнеп карап, тыңлап утырдык. Сөбханалла, сәләтле балалар күп.

16.12.2021 “Татар кызы -2021” бәйгесендә Апаз кызы гран-при яулады
14 декабрьдә Арча 6 нчы номерлы урта гомуми белем бирү мәктәбендә “Татар кызы -2021” районкүләм бәйгесе узды.

Бәйгенең үзәгендә Арча шәһәренең 16 мәктәбенең иң булган, иң уңган, иң чибәр кызлары биш этапта көч сынаштылар. Әлеге бәйгедә мәгарифне үстерү институты доценты, татар теле һәм әдәбияты кафедрасы җитәкчесе, филология фәннәре кандидаты Шәмсетдинова Рәсимә Равил кызы да катнашты.

15.12.2021 Бүген якташыбыз Данил Шамил улы Гыйниятовның туган көне!
Данил Шамил улы Гыйниятов 1969 нчы елның 15 нче декабрендә Арча районы, Югары Әзәк (Өчиле) авылында туган. КДУның татар филология факультеты тәмамлый. "Татарстан-Яңа Гасыр" телеканалы генераль директорның урынбасары. «Татарстан хәбәрләре», «Татарстан. Атналык күзәтү» тапшырулары алып баручысы, татар телендәге хәбәрләр тапшыруларының баш мөхәррире, «Яңа Гасыр» телерадиокомпаниясенең башкарма директоры урынбасары, 25 ел хезмәт елын телеканалга багышлаган кеше.

14.12.2021 Район башлыгы Җәмһәрия Зарифуллинаны юбилее белән котлады
Район башлыгы Илшат Нуриев 14 декабрьдә район авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсенең нәсел эше буенча бүлек җитәкчесе  Җәмһәрия Зарифуллинаны юбилее белән котлады, озак еллар намуслы хезмәте өчен рәхмәт әйтте. Аңа Татарстан Республикасы  авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрының һәм үзенең Рәхмәт хатларын тапшырды.

13.12.2021 Арчалар таэквондо буенча көмеш һәм бронза медаль яулыйлар
С 10 по 12 декабря во Дворце единоборств "Ак Барс" прошёл Всероссийский турнир "Золотая искра", который собрал сильнейших спортсменов из Казани, Набережных Челнов, Зеленодольска, Елабуги, Камских Полян, Высокой Горы, Пестрецов, Нижнего Новгорода, Ульяновска, Тольятти, Кирова, Алтайского края, Дагестана, Оренбурга, Самары, Сызрани, Перми, Пензы, Челябинска, Екатеринбурга, Уфы, Тюмени, Кемерово, Ханты-Мансийского автономного округа, Красноярска, Хакасии, Иваново, Ижевска, Чувашии, Иркутска и Санкт-Петербурга.

12.12.2021 Арчалар афәрин!

Бүген Арча спорт комплексында баскетбол ярышлары булып үтте.

2011-2012 елларда туган кызлар командалары очрашты. Арча командасы 1нче урынны алды. Тренеры Илсур Фәсхетдинов. 2нче Чаллы 1 командасы, 3нче урынны Чаллы 2 командасы алды.

11.12.2021 Үзең утырган ботакка балта чапмаска

Игенчелек буенча начар эшләмибез, ә менә терлекчелек тармагында бик алга китеш юк, – диде район башлыгы Илшат Нуриев 3 декабрьдә хуҗалык җитәкчеләре белән үткәргән киңәшмәдә. – Игенчелектән елга 3–4 ай акча аласыз, ә бит калган 7–8 айда бары тик ит һәм сөттән генә акча керә.

Терлекчелек тармагында эшләрнең ничек торганы турында район авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсе җитәкчесе Ренат Гатиятов җентекләп сөйләде.

10.12.2021 Бибигатифә апага 100 яшь

1 декабрьдә Мирҗәм авылында яшәүче Бибигатифә апа Мусина 100 яшьлек юбилеен билгеләп үтте.

Аны котларга район башлыгы урынбасары Алсу Мөхәммәтова, Апаз авыл җирлеге башлыгы Раушан Котдусов килгән иде. Алар юбилярга бүләкләр тапшырдылар. Ул көнне көне буе җырлый да җырлый Бибигатифә апа. Гомумән, аның көйгә салган җырлары бик күп һәм оныгы Илнур барысын да язып бара икән.”Оялмыйча 100 яшькә кадәр яшә инде”, – дип куя ул кунакларның ни өчен килгәннәрен белгәч.

Йөз яшь. Бер гасыр. Күпме газаплар, михнәтләр белән беррәттән шатлыкларга, бәхетле мизгелләргә уралган еллар.  

09.12.2021 Курса, Гөберчәк якларында ничек?
Районның иҗтимагый советының чираттагы күчмә утырышы булды. Совет әгьзалары Урта Курса һәм Сеҗе авыл җирлекләре территориясендәге мәчетләрдә, мәгариф һәм мәдәният учреждениеләрендә, музейларда булдылар, аларның эшчәнлеге белән таныштылар. Утырышны иҗтимагый совет җитәкчесе Надия Мифтахетдинова алып барды. Утырышта район башлыгы урынбасары Алсу Мөхәмәтова катнашты.

08.12.2021 Олеся Антипова - хәзинә саклаучы Нечкәбил

Шурабаш төп гомуми белем мәктәбенең мари теле һәм әдәбияты укытучысы Олеся Антипованы котлыйбыз

“Нечкәбил” республика конкурсы Татарстан Республикасы Президенты ярдәме белән “Нык гаилә” федераль партия проекты кысаларында уза. Конкурста Арча районы данын яклап, Шурабаш төп гомуми белем мәктәбенең мари теле һәм әдәбияты укытучысы Антипова Олеся Игорь кызы лаеклы чыгыш ясады. Финалга узган 11 гаилә арасында үз гаиләләренең тарихын ачык һәм матур итеп тәкъдим итеп, Олеся Антипова “Хәзинә саклаучы Нечкәбил” номинациясенә лаек булды. Шулай ук “Нечкәбил” интернет тавыш бирүдә Антиповлар гаиләсе иң күп тавыш җыеп җиңүче булды һәм диплом белән бүләкләнделәр.

07.12.2021 Яшь райондашларыбыз Worldskills Russia бәйгесендә җиңү яулады

Узган атнада Россия һөнәри осталык чемпионатының (WorldSkills Russia) төбәк этабы җиңүчеләре билгеле булды.

Быел Татарстанда һөнәри осталык бәйгесе 15 ноябрьдән 3 декабрьгә кадәр барды. Ә 5 декабрьдә бәйгенең җиңүчеләре һәм призерлары билгеле булды. Җиңүчеләр Татарстан җыелма командасы составында ярымфиналда һәм финалда республика данын яклаячак.

Районда һөнәри чемпионатка педагогика көллиятендә һәм агросәнәгать көллиятендә әзерлиләр. Ике уку йорты да чемпионнар әзерләве белән дан тота. Райондашларыбыз ел да республикада гына түгел, ә бөтенроссия финалында уңышлы чыгыш ясый. Алар быел да лаеклы рәвештә җиңүчеләр исемлеген тулыландырды.

06.12.2021 Оча әле очып булганда
Шушы көннәрдә Сарай Чокырча авылында яшәүче һәвәскәр шагыйрь Марсель Шәрәпов 60 яшьлек юбилеен билгеләп үтте.
Марсельгә 60 тулганмы? Булмас. Яшьләргә генә хас җиңел гәүдәле, гел яңалыкка омтылучан, үз дигәненә ирешү өчен бөтен киртәләрне өзәргә әзер торган бу кешегә аның кадәр яшьне гомер биреп булмый. Тормышын 360 градуска борып, элеккесенә бөтенләй якын да килмәгән һөнәр белән шөгыльләнүче, һәм ничек кенә әле, Марсель әфәнде, һичшиксез, соклану уята. 

06.12.2021 Булачак укытучылар ярыша

Арча педагогика көллиятендә “Балаларга һәм өлкәннәргә өстәмә белем бирү” буенча Россия һөнәри осталык чемпионатының (WorldSkills Russia) төбәк этабы уза.

Әлеге юнәлеш буенча ярышлар республикада беренче тапкыр үткәрелә. Аның Арча педагогика көллиятендә узуы очраклы түгел. Чөнки уку йортында эшләүче укытучылар һәрдаим яңалыкка омтыла. Алар бу башлангычны да күтәреп алалар һәм җаваплы эшкә алыналар. Чемпионат башланыр алдыннан ике көн дәвамында көллияттә әзерлек узган катнашучылар өчен 1 декабрьдә өч көнгә сузылган ярышлар башланды.

05.12.2021 Эшмәкәрләргә ярдәмгә
Пандемия чикләүләре чорында эшмәкәрләргә һәм коммерциянеке булмаган оешмаларга аеруча авырга туры килде.

Аларга финанс ярдәме күрсәтү йөзеннән хөкүмәтебез ярдәм күрсәтү программаларын яңартты һәм яңаларын барлыкка китерде. Бу хакта тулырак мәгълүмат җиткерү максатыннан без Татарстан Республикасы эшмәкәрлеккә ярдәм күрсәтү фондының Арча районындагы төбәк  вәкиле Лилия Сафиуллинага мөрәҗәгать иттек.

04.12.2021 Алты кызлы өйнең кояшы
Теләк булса, чикләр юк. Үзеңне яратып, ничек бар – шулай кабул итеп яшәргә өйрәнсәң, тормыш рәхәт. Иң мөһиме – янәшәңдә иңен куяр кешең булсын! Арчада яшәүче Алсинә Кәлимуллина әнә шулай ди. Аңлаучы, яклаучы эзләп әллә кая барасы түгел аңа. 4 апасы, 1 сеңлесе бар аның. Әтисе Әнвәр белән әнисе Люция кызларның һәрберсе бәхетле булсын өчен бар көчен куя.

03.12.2021 Арчалар хәбәрсез югалган якташларын искә алдылар.

Бүген,3 декабрьдә, бөтен ил буйлап Билгесез солдат көненә багышлан хәтер чаралары үтте. Ул Россия Президенты указы буенча 2014 елдан бирле уза. Арчаның Җиңү паркында да бүген Бөек Ватан сугышында һәлак булган һәм хәбәрсез югалган якташларыбызны искә алдылар.

- Минем үземнең дә бер бабам сугышта хәбәрсез югалган. Бөек Ватан сугышында һәлак  булган  һәм хәбәрсез югалган каһарман якташларыбызны без беркайчан да онытырга тиеш түгел,- диде район башлыгы Илшат Нуриев.

02.12.2021 Бүген “Арча якташлыгы” җәмәгать оешмасы җитәкчесе Мөсәгыйтов Фәнис Наил улының туган көне - 55 яшьлек юбилее!
Бүген, 2 нче декабрь көнне, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, К.Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры директоры, “Арча якташлыгы” җәмәгать оешмасы җитәкчесе Мөсәгыйтов Фәнис Наил улының туган көне!

Хөрмәтле Фәнис Наил улы! Сезне ихлас күңелдән туган көнегез белән тәбрик итәбез. Сезгә нык сәламәтлек, күңел тынычлыгы, кайгы-хәсрәтсез көннәр, ак бәхетләр, якыннарыгызның күңел җылысын тоеп, игелекләрен күреп, бәхетле озын гомер кичерүегезне телибез. Киләчәгегез җыр кебек матур, кояш кебек якты булсын. Туачак таңнар һәрвакыт нурлы, күк йөзе һәрвакыт аяз булсын. Гел шулай елмаеп, кешеләрне сөендереп яшәгез!

01.12.2021 Шәһәребезнең мөхтәрәм ветеранына 85 яшь тулды

30 ноябрьдә  шәһәребезнең мөхтәрәм ветераны Калуева Надежда Григорьевнага 85 яшь тулды. Аны район башлыгы Илшат Нуриев котлады, район үсешенә зур өлеш керткәне өчен рәхмәт әйтте, сәламәтлек теләде.

Надежда Григорьевна олы хезмәт юлы узган шәхес. Ул районның юл идарәсендә баш инженер, район башкарма комитеты рәисе урынбасары, капиталь төзелеш идарәсе җитәкчесе булып эшләде, башка җаваплы хезмәтләр башкарды. 50 елдан артык районның “Русская песня” ансамблендә чыгыш ясады.

30.11.2021 "Җидегән чишмә" - яшьләр белән
"Пушкин картасы" кысаларында Арчаның "Җидегән чишмә" халык театры яшьләргә Г.Камалның "Беренче театр"ын (режиссеры Азат Зарипов) күрсәтте. Коллективта өлкән артистлар белән беррәттән яшьләр дә уйнады. Киләсе спектакльләре Арча мәдәният йортында 20 декабрьдә булачак.

29.11.2021 Бүген алар бик бәхетле картлык кичерә

Алар өч көн генә очрашалар һәм 65 ел тигез гомер кичерәләр, дүрт бала үстерәләр, дүрт оныклары бар.

Сүз Яңа Кишет авылында яшәүче Хаҗирә һәм Таһир Кадыйровлар турында бара.

Бик озак сөйләшеп утырдык алар белән. Күбрәк Хаҗирә апа сөйләде, Таһир абый елмаеп тыңлап кына торды. Шул вакыт эчендә тормыш истәлекләрен дә барладык, күңелле мизгелләрен дә искә төшердек.“Нинди матур пар”, – дип сокланып утырдык декабрьдә 90 яшьлек юбилеен билгеләп үтәргә әзерләнүче Хаҗирә апа белән шулай ук декабрьдә 91 яшен тутыручы Таһир абыйга карап.

29.11.2021 Районда зур көрәш бәйгесе узды
27 нче ноябрь көнне Арчаның 6 нчы номерлы мәктәбендә 2007-2010 нчы елгы егетләр арасында зур көрәш бәйгесе узды.

Көрәш ярышының иганәчесе – Искандаров Алмаз Васыйл улы, менә икенче ел рәттән балаларга шундый бөйрәм бүләк  итте. Алмазның 2 улы да 6 нчы мәктәптә укый, көрәш белән ныклап шөгыльләнәләр. Ярышны ачу тантанасында Россия көрәш федерациясенең спорт директоры Галиев Илнар Марсель улы да катнашты. Һәр үлчәү категориясендәге җиңүчеләргә    медаль, грамота һәм акчалата бүләк тапшырылды. Командалар арасында 1 нче урынны Арчаның 6 нчы номерлы мәктәбе командасы алды (тренерлары Хидиятуллин Ф.Ф., Фазылзянов И.М.). 2 нче урынга Лесхоз мәктәбе командасы чыкты (тренеры Аскаров И.И.). Пьедесталнын 3 нче баскычына Кәче мәктәбе командасы күтәрелде (тренеры Галиев Р.Ф.), 4 нче урында Яңа Кенәр мәктәбе командасы

29.11.2021 Раушания Закирова: "Гаиләнең нигезе бер-береңне аңлауда"
Биш бала үстерүче Закировлар гаиләсе бәхетле гаилә серләре белән бүлеште

Районыбызда үрнәк гаиләләр, күп бала үстерүче герой аналар бихисап. Шундыйларның берсе - Арчада гомер итүче Мөдәрис һәм Раушания Закировлар гаиләсе.

Биш тапкыр әни булу бәхетен татыган Раушания ханымны редакциягә чакырдык. Мөлаем ханым, оста педагог, үрнәк әни белән сөйләшеп, вакытның узганын сизми дә калганбыз.

28.11.2021 Утар Аты авылыннан Рәзил Камалов “Милләт авазы” видеоязмалар бәйгесендә җиңүче булды
Бәйгенең шарты буенча видеоязмаларда Татарстанда яшәүче милләт вәкилләре үз телендә шигырь, җыр, бию башкарырга, яки гореф-гадәт, бәйрәм күренешен күрсәтергә, яки аш-су рецепты белән бүлешергә, гомумән, үз халкының үзенчәлеген чагылдырырга тиеш иде.

Бәйгегә иҗади эшләр 11 октябрьдән  25 октябрьгә кадәр кабул ителгән. Җиңүчене халык үзе сайлаган. 27 октябрьдән 10 ноябрьгә  кадәр 100tatarstan.ru cайтында ачык тавыш бирү юлы белән җиңүче ачыкланган. Менә шул бәйгедә катнашкан да инде безнең Рәзил.

27.11.2021 Мәдәният йортында әниләрне котладылар

Кичә, 26 ноябрь көнне районыбыз мәдәният йортында "Әниләр көне"нә багышланган бәйрәм концерты узды

Мәдәният йортында "Илгә - матурлыкны, җиргә - батырлыкны Сез бирәсез, газиз әниләр!" дип исемләнгән бәйрәм чарасына хөрмәтле хатын-кызларыбыз чакырылган иде. Бирегә теләгән һәркем килде.

Әниләрне котлау тантанасы җыр-бию, нәфис сүз һәм җылы теләкләр белән үрелеп барды. 

26.11.2021 2021 ел авыл хезмәтчәннәрен төрле яктан сынады

Бөтен дөньяны аякка бастырган вирус яшәешебезне катлауландырса да, тормыш дәвам итә. Таң ата да, кич була, игенчеләр иген үстерә, терлекчеләр ит, сөт җитештерә.

2021 ел авыл хезмәтчәннәрен төрле яктан сынады. Җирләрне дә сыйфатлы итеп эшкәрттек, яхшы орлыклар чәчтек, ашламаны да күбрәк керттек, дип куанып йөргәндә көннәр тагын корыга китте, җәй буе күккә карап яңгырлар көтәргә туры килде.

25.11.2021 Антиповлар гаиләсе җиңү яулаган

Шурабаш авылында яшәүче Олеся Антипова һәм гаиләсе “Нечкәбил–2021” республика бәйгесендә финалга узды.

Бәйге берничә этаптан торды. Май аенда видеоролик ясап җибәрәләр. Сайлап алу туры Балтачта була. Антиповлар гаиләсе алты район арасында җиңү яулап, ярымфиналга үтә. Олеся Антипованы һәм аның гаиләсен тагын бер сынау – финал ярышлары көтә. Ул 27 ноябрьдә узачак.

24.11.2021 Марсель Шәрәповка 60 яшь тулды!
Сарай-Чокырча авылында яшәүче каләмдәшебез Марсель Шәрәповка 24 ноябрьдә 60 яшь тулды. Шушы уңайдан район үзәк китапханәсендә аның иҗат кичәсе үткәрелде.

23.11.2021 Арча кызы Адилә Әхмәтҗанова “Иделем Акчарлагы” бәйгесендә икенче урын алды
Адилә “Поэзия” номинациясендә катнашты.
“Арча Үзәк иктапханәсе хезмәткәре Адилә Әхмәтҗанова "Иделем Акчарлагы" XXI Республика яшь татар язучылары бәйгесендә катнашып, “Поэзия” номинациясендә 2 нче урынга лаек булды. Адиләне җиңүе белән чын күңелдән котлыйбыз!” – дип хәбәр итә Арча Үзәк китапханәсе.

22.11.2021 Кенәрдә традицион волейбол ярышлары узды

21 нче ноябрь көнне Яңа Кенәр урта мәктәбе спортзалында яшьләр һәм өлкәннәр арасында волейбол ярышы булды.

Ярышны район башлыгы Нуриев Ильшат ачып җибәрде. Ярышны оештыручы иганәчеләр  - Садыковлар гаиләсе. Гаилә башлыгы Ришат Кашшапович  элекке физкультура укытучысы, үзе дә  волейболны бик ярата, улларында да бу спорт төренә  мәхәббәт тәрбияләгән шәхес. Бу ярыш Яңа Кенәр авылы өчен матур бер традициягә әйләнеп китте,  ул быел 11 нче  мәртәбә үткәрелде.

21.11.2021 Республика конкурсында безнең районнан 15 комбайнчы җиңде
Арча батырларын барлый

19 ноябрьдә район Мәдәният йортында республика конкурсында җиңүче һәм район башлыгы призына лаек булган комбайнчыларны хөрмәтләү тантанасы булды.

Билгеле булганча, республика конкурсында безнең районнан 15 комбайнчы җиңде. Тагын 20 комбайнчы район башлыгы премияләренә лаек булды.

20.11.2021 Арчаның “Пантерочки” баскетбол командасы – Татарстан чемпионы

18 – 20 ноябрьдә “Арча” спорт мәктәбендә Б төркемендә 15 яшькә кадәрле кызлар арасында баскетбол буенча ТР Беренчелеге узды.

Чемпионы булып Арчаның “Пантерочки” командасы калды. Тренены – Илсур Фәсхетдинов. 

Ярышларда Татарстанның 8 шәһәр һәм район командалары катнашты. “Безнең команда 5 уенда катнашты, аларның һәрберсе җиңү белән тәмамланды. “Пантерочки” бердәм, матур уен күрсәтте. Кайвакыт каршы командалар төрле ысуллар белән җиңәргә тырышса да, “Пантерочки” җиңүгә бары тиң кагыйдәләр буенча уйнаганда гына ирешеп булуын истә тотты. 3 көн дәвамында барган кискен көрәш тәмам. Бүген безне горурлык һәм шатлык хисе били. Кызлар тырышты. Афәрин! Безгә ышынган тренерга, “Арча” спорт мәктәбенә, район яшьләр эшләре һәм спорт бүлегенә, әти-әниләргә, җанатарларга зур рәхмәт!”, – дип язалар “Панетрочки” баскетбол командасы аккаунтында.

20.11.2021 Бер гасырлык белем йорты

Районыбыздагы Яңа Кенәр авылының тирә-як авылларга караганда шактый соңрак барлыкка килүе мәгълүм. Шуңа да карамастан, андагы халык саны бик тиз арта, авыл зурая.

Әлеге авылда мәктәп тә иң беренчеләрдән булып оештырыла.  Яңа Кенəр мәктәбе тарихы бик кызыклы һәм ул узган гасырга ук барып тоташа.

19.11.2021 Сәйдәш урамы халкы ни өчен рәхмәт әйтә?
Ялтырап торган асфальтлы юлдан үткәндә шушы җыр сүзләре күңелгә килә. Арча станциясендәге Сәйдәш урамында хәзер, матур чигүле читек киеп,  җырлап кына йөри торган. Быел җәй күпергә кадәр эшләп куйдылар. Бу урамны елга икегә аерып тора. Ә аның аша юл өзеклегендә ничек йөрергә? Кары, яңгыры, язгы ташуы дигәндәй. Урамны күперсез күз алдына да китерүе  кыен. Ә халык моңарчы күперсез яшәде.

19.11.2021 Якташыбызның туган көне
Якташыбыз, күп җырлар авторы Наил Минһаҗ улы Минһаҗев 1954 елның 19 ноябрендә Югары Масра авылында туган. Курса Почмак мәктәбендә укып белем ала. Аннан соң Казанның 30 нчы һөнәр мәктәбен тәмамлый. 1971 елны Яр Чаллыга КамАЗ төзелешенә китә. 1973 елны Совет Армия сафларына алына. 1975 елны Мәскәүдә Олимпиада авылын төзүдә катнаша. Бер елдан Казанга кайтып, автомобильләр төзәтүче һөнәрен үзләштерә. Беренче шигырьләрен Наил Минһаҗев 45 яшендә яза башлый. Бүгенге көндә аның күп кенә көйгә салынган шигырьләре бар. Шигырьләрендә туган якка мәдхия, әти-әниләр — иң изге кешеләр, яшьлек, мәхәббәт темалары аеруча нык яктыртыла.

19.11.2021 Арча мәдәният йортында яңа сезонны ачтылар
Арча мәдәният йортында искиткеч матур, бай эчтәлекле концерт булды. Яңа сезонны Арча үзешчәннәре әнә шулай башлап җибәрде. Ул быел башкачарак сценарий буенча барды. Сәбәбе дә бар  -  Арча мәдәният йортының 50 еллыгы. Шунлыйтан биредә Мәдәният йортында элек эшләп чыкканнар да, урта буыннар да, яшьләр һәм балалар да катнашты.

18.11.2021 Арчадан Алисә Ахунова Рәхмәт хатына лаек булды
17 ноябрьдә Казанда Бөтендөнья татар конгрессы башкарма комитеты һәм "Татарлар" газетасы оештырган "Авылым чишмәләре" конкурсына йомгак ясалды. Бүләкләү тантанасы "Дворянское гнездо" ресторанында булды. Безнең районнан Арчаның 1нче балалар бакчасында физик тәрбия инструкторы булып эшләүче Алисә Ахунова Инша номинациясендә Рәхмәт хаты белән бүләкләнде. Котлыйбыз!

17.11.2021 Казанбаш мәктәбе укучылары музей белән танышты
«Пушкин карта»сы буенча экскурсияләр дәвам. Бүген музеебызга Казанбаш мәктәбе укучылары килде. Алар районыбыз тарихы, “Коръән – аһәң нуры”, рәссам Рәшит Гаимов картиналарыннан оештырылган күргәзмә белән таныштылар. Хөрмәтле яшьләр “Пушкин карта”сы буенча уздырылган чаралардан читтә калмагыз. Килегез! Күрегез! Катнашыгыз!

16.11.2021 Яхшыларга – “5”ле
16 ноябрьдә Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгының механикалаштыру бүлеге җитәкчесе Илнар Габбасов катнашындагы комиссия Арча районы хуҗалыкларында техниканы саклауга кую һәм ремонтлауның барышын кабул итте.

Комиссия “Яңарыш”, “Курса МТСы”, “Северный”, “Казанка”, “Ватан” хуҗалыкларында эшләренең торышына югары бәя бирде.

15.11.2021 Алар – Россия спорт осталары

Редакциягә кунакка чакырдык үзләрен. Иртән инде без район көрәш федерациясе рәисе Ринат Алеев, көрәшчеләр Илнур Зәйнуллин һәм Илшат Фазылҗанов белән күңелле итеп сөйләшеп утыра идек.

Быел сентябрьдә Яңа Кырлайда үткән Ат көнендә көрәшчеләр бил алышты.

14.11.2021 Арчада кара билбауның 3нче, 2нче һәм 1нче Дан дәрәҗәсен кемнәр алды?

Күптән түгел Арчадан тренер Газинур Борханов җитәкчелегендә өч егет  Алмаз Закиров, Алим Локманов һәм Ильяс Гыйльметдинов  Санк-Петербургта хапкидо буенча Дөнья Кубогы ярышында катнаштылар. Алмаз 3нче урынны алды, ә Алим белән Ильяс  - 5нче урынны. 

- Соңыннан аттестация семинары булды, - дип хәбәр итте безгә таэквон-до һәм хапкидо буенча тренер Газинур Борханов. - Семинарны хапкидо мәктәбе "Хен Му Кван"ны оештыручы Аркадий Хегай үткәрде. 

13.11.2021 Район башлыгы бүләкләде

Район башлыгы Илшат Нуриев бүләкләр тапшырды.

Фәхретдинов Рафаиль Әгъзәм улы Җирле үзидарә органарында озак еллар нәтиҗәле хезмәте өчен Җирле үзидарәләр үсеше бөтенроссия берлегенең "Җирле үзидарәләр үсеше өчен" медаленә лаек булды.

Кәче авыл җирлеге башкарма комитеты сәркатибе Хәсанова Зөбәрҗәт Рәфкать кызы җирле үзидарә органнарында озак еллар хезмәте һәм 55 яшьлек юбилее уңаеннан Арча муниципаль район башлыгының Мактау грамотасы белән бүләкләнде.

12.11.2021 Белмәгәннәрне белү өчен дә менә дигән мөмкинлек иде

3 ноябрьдән 7 ноябрьгә кадәр Россиядә “Зур этнографик диктант” акциясе узды.

Шушы көннәрдә теләгән кеше илебездә яшәүче халыклар мәдәнияте, гореф-гадәтләре, йолалары буенча белемнәрен сынап карый ала иде.

Аның өчен бары тик miretno.ru сайтын кереп, теркәлү узарга һәм тест формасында бирелгән сорауларына җавап бирергә генә кирәк иде.

11.11.2021 Ибраһим – чемпион

2 ноябрьдә менталь арифметика буенча “АКIRA BATTLE”–“Нашествие магов” дип аталучы Халыкара онлайн олимпиада узды. Олимпиадада җиде илдән 300дән артык укучы катнашты. Араларында арчалар да бар.

Катнашучылар гына түгел, арчалар җиңүче дә булды! Кәрим Шәйхетдинов, Сөләйман Сәйфуллин, Дарина Галиуллина югары титулларны алсалар, Ибраһим Фәттиев “Чемпион” титулында 1нче урыны яулады.

10.11.2021 Алда - Әниләр көне
“Кайчан концерт булды? Ничек белми калдык?” – дигән уй туды инде Арча үзешчәннәре чыгышларын яратып караучыларда. Аларның беткәне дә юк. Онлайн-концертлар шушы бәйрәмнәрдә генә дә өч-дүрт булды. Алары аның тагын да җайлы – салкын көзге көннәрдә өйдән чыгып та торасы юк, компьютерыңны яки телефоныңны кабызасың да, Ютубка керәсең һәм кырын ятып рәхәтләнеп концерт карыйсың.

09.11.2021 "Уйный - уйный үсәбез"
Нәкъ менә уен аша алар, үзләренең якты уйларын тормышка ашырырга телиләр. Бала вакыттан алынган хәрәкәт күнекмәләре нәниләргә тышкы дөнья белән тирәнрәк танышырга ярдәм итә. Балаларның иң рәхәт һәм күңелле вакытлары аларның балалар бакчасында уза. Алар дуслары белән күрешәләр, күңелле уеннар уйныйлар, төрле чараларда бик актив катнашалар.

08.11.2021 Бүген Альберт Яхинның тууына 90 ел

Бүген якташыбыз, күренекле әдәбият галиме, педагог, журналист, 1977 елдан СССР Язучылар берлеге әгъзасы, РСФСРның атказанган мәдәният хезмәткәре Альберт Гатуф улы Яхинның тууына 90 ел.

Ул 1931 елның 8 ноябрендә Арча бистәсендә туган.

07.11.2021 Кубок “Северный” ширкәтендә калды

Терлекчелектә тугыз айлык эш йомгаклары әлләни куандырырлык түгел.

Район авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсенең терлекчелек бүлеге киңәшчесе Роберт Хәйретдинов һәр хуҗалыкның күрсәткечләренә анализ ясады.

Төп күрсәткеч – баш саны. Узган елның шул чоры белән чагыштырганда мөгезле эре терлекләр 4830 башка кимегән. Шуның 3996 башы “Ак барс” агрокомплексы” ширкәтенә туры килә. Аннан башка да ун хуҗалык терлекләрнең баш санын киметкән. “Заря”, “Казанка”, “Кызыл Яр”, “Ашыт”, “Аю”, “Курса МТСы” ширкәтләрендә 94–2 башка арткан.

06.11.2021 Арчада “Зур этнографик диктант” яздылар
3 ноябрьдә “Зур этнографик диктант” халыкара акциясе башланды. Әлеге акциягә безнең район халкы да кушылды. Арчада 5 мәйданчыкта район Иҗтимагый Совет әгъзалары, Үзәкләштерелгән китапханә, Мәдният йорты, Арчаның 6нчы мәктәбе, “Казан арты” тарих-этнография музее коллективлары белемнәрен сынады. Алар 45 минутта 30 сорауга җавап язды.

05.11.2021 Наласаның тәмле сулы Рабига чишмәсе
Наласа егетләре бердэм булып Рабига чишмәсен яңарту эшенэ тотынганнар. "Инде торбасын кушып суны бу як ярга чыгардык. Тиздэн матур йорты да балкып торачак. Хезмэт куйган һәр кешегэ олы рәхмәтебезне житкерик", - ди авыл җирлеге башлыгы Илфира Шакирова.

04.11.2021 Әбиләр белми әйтмәс

Сарай-Чокырча авылының яртысы корайваннардан тора, дип әйтсәм дә ялгыш булмас.

Элек-электән әлеге ике авыл бердәм булып, аралашып яшәгән.

“Марс” дип аталган колхозлары да бар иде аларның. Бергәләп иген иктеләр, терлек карадылар, сыер саудылар. Тора-бара йортлары белән Сарай-Чокырчага күченүчеләр дә булды (“перспективасыз” авылларны бетерергә тотынган еллар), бу авыл аша олы юл үтә, тимер юл да янәшәдә генә, яшәү өчен уңайлыклары күбрәк иде.

03.11.2021 Күпер эшләткән әби
Утар Атыда яшәүче 86 яшьлек Гөлара апа Сөләйманова 100 мең сум акча биреп, җәяүлеләр өчен күпер эшләткән.

“Үзләре янында елга аша чыгарга җәяүлеләр өчен күпер кирәк, дип шалтыратты миңа Гөлара апа. 2022 елда эшләргә вәгъдә бирдем. Тынычланмады. Аңарчы яшимме, юкмы, акча үзем бирәм, диде. Абыстай укып, багышлап тапшырды акчаны. Тимердән эшләттек. Ике кеше ике көндә ясап та чыкты”, – диде Утар Аты авыл җирлеге башлыгы Альбина Мөхәммәтгалиева.

02.11.2021 Үсмерләр ничек көрәште?
Узган шимбәдә “Арча” спорт комплексы залында 2006-2007 елгы үсмерләр арасында көрәш буенча ярышлар булып узды.

Район көрәшчеләре бил алышты. Ярышлар 9 үлчәү категориясендә үтте.

Җиңүчеләргә “Арча” спорт мәктәбе тарафыннан медаль, грамота һәм истәлекле бүләкләр тапшырылды. Командалар арасында 1нче урынга Шушмабаш мәктәбе көрәшчеләре чыкты (тренеры Марат Сәләхов). 2нче урынны Яңа Кырлай мәктәбе командасы (тренер Марат Сәләхов) яулады. 3нче урында – тренер Рәис Галиевның җыелма командасы (Кәче, Иске Чүриле мәктәпләре). Көрәшчеләргә һәм тренерларга уңышлар телибез!

01.11.2021 Гөлзада Сафиуллина: «Алты ел бәхетле булуым миңа гомерлеккә җитте»

Татарстанның халык җырчысы Гөлзада Сафиуллина белән милләт язмышы, татар теле турында сөйләштек. Шулай ук аның шәхси тормышы турында да аралашып алдык ("Интертат", Казан, Алинә Айдарова).

«Ул — Кол Галиләр, Кол Шәрифләр, Мәрҗаниләр, Тукайлар теле»
Гөлзада апа, сез бүген татар теленең язмышы турында 90нчы еллардагы кебек уйланасызмы?

Бүген 90нчы елларга караганда ныграк уйланам. 90 нчы елларда без дин, Ватан, тел сагында идек. Шуннан соң үзгәрешләр булды, әмма ләкин безнең кечкенә генә Ватаныбыз бар. Димәк, милләтебезне, телебезне, динебезне онытырга хакыбыз юк. Үзгәрешләр булды! Без бит үзебезнең татар икәнебезне әйтә алмый идек. Әмма үзгәрешләрне тотып кала алдыкмы?

29.10.2021 Арчадан дүрт лауреат
Казанда икенче тапкыр мәшһүр җырчы Әлфия Авзалова исемендәге Халыкара фестиваль-бәйге узды.

Югары дәрәҗәдә әзерлекле, зәвыклы конкурсантларны җыйган әлеге бәйгедә безнекеләр дә катнашты. Арчабыз данын яклаган Илмира Заһидуллина, Сөмбел Заһидуллина, Альбина Фатыйхова, Әнис Шакиров  лауреат, ә  Алёна Ганиева һәм Альбина Фатыйхова дуэты дипломант исеменә лаек булды. Җиңүче җырчыларыбыз дипломнар һәм акчалата премияләр белән бүләкләнде.

28.10.2021 Мин - Арча баласы
“Мин Арчаны беләм” квесты үткәрде

#мин_арча_баласы проекты командасы Ашытбаш мәктәбе балалары өчен “Мин Арчаны беләм” квесты үткәрде. Барлык катнашучылар да командаларга бүленеп, "Шәхес", "Мирас", "Җирлек", "Туган авыл" этапларында Арча районы тарихына бәйле  мәгълүмат белән танышып, төрле биремнәр үтәде. Нәтиҗәдә, һәр катнашучы үзенең кече Ватаны турында белем һәм "Арча баласы" проекты логотибы төшерелгән сувенирлар алды. Чара ахырында барысы бергә Мин Арча баласы гимнын башкардылар һәм флеш-моб биеделәр.

28.10.2021 Бәйрәм белән, әбиләр һәм бабайлар.

Нинди генә көннәр, бәйрәмнәр юк хәзер.

Нинди генә көннәр, бәйрәмнәр юк хәзер. Әниләр, әбиләр, оныклар көне. Быел әтиләр көне өстәлде. Әле бүген әби-бабайлар көне белән котладылар. Әйбәт бит, әби белән бабай бергә бәйрәм итә. Һәм иң күңелле бәйрәм. Әйдәгез, бүген оныклардан гына түгел, кияүләрдән дә котлаулар кабул итик. Алар өчен дә без әби белән бабай бит. Бәлкем, шуны күздә тотып уйлап тапканнардыр да әле бу бәйрәмне. Бәйрәм белән, әбиләр һәм бабайлар. 

27.10.2021 "Арча чакыруы” спорт туризмы буенча муниципальара ярышлар узды

24 октябрьдә Арча шәһәренең туризм полигонында җәяүлеләр дистанцияләрендә «Арча чакыруы» спорт туризмы буенча муниципальара ярышлар узды.

Ярышларда Казан, Яшел Үзән, Балтач, Арча районнарыннан 180 иң көчле туристлар катнашты. Ярышлар «Простор” Балалар һәм яшүсмерләр туризмы һәм экскурсияләре йорты» муниципаль бюджет белем бирү учреждениесе һәм Идел буе физик культура, спорт һәм туризм дәүләт университеты» студентлары белэн берлектә Аррча укучылар Сарае тарафыннан оештырылды. Ярышларның баш хөкемдары-Цыганов Дмитрий Викторович, СС1К. Ярышларда җиңүчеләр грамоталар һәм медальләр белән бүләкләнде. Ярышларда Арча районыннан 52 кеше катнашты һәм лаеклы чыгыш ясады.

26.10.2021 Үзгәреш берничек тә күзгә ташланмый кала торган түгел

Арчага терәлеп үк утырган, аның составында булган һәм шәһәр булып саналган Божа авылының Полевая урамына су кермәгән.

Яшелчәләргә сибәргә су башнясыннан алырга була. Тик ул эчәргә яраксыз. Кайберәүләр скважина казыган. Анда да известьлы су чыга икән. Бер юл – ул да булса авыл башында урнашкан тау астындагы чишмә. Тик чишмәдән суны чиләккә чүмеч белән тутырырга кирәк икән. Бу хакта безгә Божа авылының Полевая урамында яшәүче ике ханым җиткерде. Махсус редакциягә килгәннәр иде.

24.10.2021 Арчада көрәш буенча район беренчелеге үтте. Җиңүчеләр кемнәр?
23 октябрь көнне “Арча” спорткомплексының көрәш залында 2006-2007 нче елгы егетләр арасында көрәш буенча Арча районы беренчелеге узды. Ярышлар 9 үлчәү категориясендә үтте.

24.10.2021 Кечкенә Төрнәле авылында гомер итүче Розалин Фәттаховага 90 яшь тулды

Розалин Нуретдин кызы олы юбилеен якыннары янәшәсендә каршылый.

Көзнең кышка авышкан көнендә туса да, күңеле тирә-якка җылылык бөркеп, яз хасил итеп яши Розалин апаның:  4 баласының газиз кешесе, 8 оныгы һәм 4 оныкчыгының яраткан әбиләре бит ул! Дүртенче оныкчык дәү әбисенең юбилеена бүләк булып шушы көннәрдә генә дөньяга аваз салган.

23.10.2021 Якташларыбыз Әлфия Авзалова исемендәге фестиваль лауреатлары булды

Казан шәһәрендә Әлфия Авзалова исемендәге II Халыкара фестиваль-бәйгесе узды.

“Югары дәрәҗәдәге әзерлекле, зәвыклы конкурсантларны җыйган әлеге бәйгедә Арчабыз данын яклаган җырчыларыбызга рәхмәтләребезне җиткерәбез!” – дип яза үзенең Инстаграм битендә район мәдәният идарәсе җитәкчесе Илфар Әюпов.

22.10.2021 «Балачагым гөрләп үтте Наласа кырларында»: халык җырына кергән авыл ничек яшәп ята?

21.10.2021 "Каз өмәсе - авылның бизәге!"

Курса Почмак авылында эшчән тырыш халык яши.Тикмәгә генә борынгыдан килгән бер мәкаль яшәмәс иде безнең көнгә кадәр."Курса Почмак такы -токы,күрше авылда татлы йокы".

Курса Почмак авылында халык кош кортны күпләп үстерә.Бу гаиләләрнең тырышлыгын,уңганлыгын , мул тормышта яшәвен күрсәтә.Курса Почмак авылының бердәмлеге дә күрше авыл халкын көнләштерерлек.Бу хәзерге  болгавыр,акча коткысына бирелгән халык заманында да "кулалмаш","йорт салу өмәләрендә" халык катнаша.Каз өмәләре аз каз асраган йортларда йорт хуҗалары белән узса,күп каз асраган гаиләләрдә халыкны җыеп өмә оештыруны үзе тәлап итә.100 казны эш итү күп хезмәт һәм көч сорый.Ә шулай да каз өмәсе -авыл тормышының бизәге ул.

20.10.2021 Марсель Фәйзрахмановның хезмәтләре дәвам итә (20.10.1941 – 12.04.2011)
“Арча егетләре” Халык җыр ансамбле башкаруында “Арча кичләре” җырын һәркем яратып тыңлый. Аның сүзләрен якташыбыз, Кызыл Яр авылында туып-үскән Мостафа Ногман, ә көен композитор Сара Садыйкова язган. Бу җырны тыңлагач, ансамбльнең җитәкчесе Марсель Фәтхрахман улы Фәйзрахманов искә төшә. Аның безнең арадан китүенә дә ун елдан артык вакыт узды. Марсель абыйга 20 октябрьдә 80 яшь тулган булыр иде, без аны сагынып искә алабыз.

19.10.2021 Читтәгеләр дә читтә калмасын иде...

“Өмә – ул бушка эшләүне түгел, ә бердәм булып, күмәк эшләүне аңлата”, - диде авылыбызның зирәк һәм тырыш ирләренең берсе.

Шушы гыйбарә шимбә һәм якшәмбе (16-17нче октябрь) көннәрендә узган Наласа зиратындагы өмәнең төп шигаре булып торды. Шимбә халык азрак булса, икенче көнгә ишебез артты. Бер-береннән, күрше күләннән һәм иң актуаль хәбәр чыганагы – авылыбызның ватсап төркеменнән ишетеп иртәнге сигездә ирләр авыл зиратына җыйналды. Эш фронты алдан уйлап куелган. Моның өчен җаваплы егетләребез–Рәдис Нәҗметдинов һәм Данил Нәбиуллин өмә стратегиясен күптән планлаштырып куйганнар иде. Һәркем хәленнән килгәнчә җыештыруда үз өлешен кертте: кемдер вак куаклар чапты, кемдер комачаулаган агачларны аударды... Тракторга төяүчеләр, түгеп торучылар, чүп бункерын буяучылар, коры үлән һәм куак чабучылар бар да хезмәттә булды. 

18.10.2021 “Коръән-аһәң нуры”
«Казан арты» тарих-этнография музееның күргәзмәләр залында «Казан Кремле» дәүләт тарих- архитектура һәм сәнгать музей-тыюлыгы җыелмасыннан “Коръән-аһәң нуры” күргәзмәсе гарәп текстының тарихи әһәмиятле һәм сәнгатьчә бизәлгән кулъязмалары һәм басмаларының бай Коръән коллекциясе урнаштырылды.

17.10.2021 Элек дәүләт авыл кешесеннән ала гына иде...

Район авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсенең финанс-икътисад бүлеге җитәкчесе Марат Абдуллин белән 2021 елда хуҗалык итүнең кече формаларына грант рәвешендә биреләчәк дәүләт ярдәме турында сөйләштек.

– Шуларның берсе – “Башлаучы фермер” дип атала, – диде ул. Моңа теркәлгән көннән эшчәнлеге 24 айдан арт-маучылар дәгъва итә ала. Ит һәм сөт юнәлешендәге мөгезле  эре терлек булдыру өчен – 3 млн, башка төр эшчәнлек алып бару өчен 1,5 млн сум тәшкил итә. Грант акчасының һәр 1 млн сумына 1 эш урыны булдырырга, 5 ел дәвамында эшчәнлек алып барырга, сөт юнәлешендә кимендә – 24, мөгезле эре терлек симертү буенча – кимендә 50 баш терлек, кошчылык фермасында 5 мең һәм күбрәк кош булырга тиеш.

16.10.2021 "Туган телдә диктант" акциясенә кушылдылар
Шурабаш төп мәктәбе укучылары һәм ата -аналар Татарстан Республика халыкларының туган телләрендә диктант язу акциясенә кушылдылар. Акция туган телләрдә белем дәрәҗәсен күтәрүгә һәм аларны популярлаштыруга юнәлдерелгән. Татарстан кундем Арча район Шорамучаш тун школын тунемшыже,туныктышо,ача-ава-влак шочмо йылме дене диктантым возымаш акцийышке ушненыт.

15.10.2021 Әтиләр – гаилә терәге
Күп еллардан бирле дөньяның  иллеләп илендә Әтиләр көне билгеләп үтелә. Рәсәйнең кайбер төбәкләрендә дә, мәсәлән, Волгоград, Курск, Липецк, Ульян өлкәләрендә Әтиләр көне 2005 елдан, Санкт Петербургта 2011 елдан бәйрәм ителә. Россия Президенты Владимир Путин Әтиләр көнен билгеләп үтү турында Указны имзалады. Карар нигезендә, аны октябрь аеның өченче якшәмбесендә билгеләп үтәчәкләр. Указда әйтелгәнчә, бу көн гаилә институтын ныгыту һәм балалар тәрбияләүдә аталарның әһәмиятен арттыру максатыннан булдырылган. Указ 4 октябрьдән үз көченә керде. Быел Әтиләр көне 17октябрьдә билгеләп үтелә.  

14.10.2021 «Татар радиосы» бездә кунакта. 2021 ел – Туган телләр һәм халыклар бердәмлеге елы
Татар халкы яратып тыңлый торган “Татар радиосы” хезмәткәрләре музеебызның әдәбият һәм сәнгать бүлегендә булып музей белән таныштылар һәм монда булган күргәзмәләрне кызыксынып карадылар. Радионың баш мөхәррире  булып Яңа Кенәр авылында туып-үскән якташыбыз Рамил Шәрәфиев эшләве безнең өчен зур куаныч. “Минем берничә ел элек бу музейда булганым бар иде, үзебездә эшләүче Айзирә һәи Диләрәгә дә күрсәтәсем килде. Айзирә дә Яңа Кенәр кызы бит”, — диде Рамил алар белән таныштырып. Дөрестән дә Айзирә Яңа Кенәрнең хөрмәтле укытучылары Марзия һәм Фәрит Вафиннар гаиләсеннән. Өлкәннәр иҗатына багышланган күргәзмәдә Айзирә дәү әтисенең “Елмаю бүләк итәм” дигән китабын күреп үзенең горурлануын белдерде.

13.10.2021 “Әдәби хәзинә” проекты дәвам итә. 2021 ел – Туган телләр һәм халыклар бердәмлеге елы.

Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыгы Татарстан Республикасының дәүләт телләре турындагы законын үтәү юнәлешендә “Әдәби хәзинә” проектын тормышка ашырып килә. Язучылар турындагы бу тапшыруларны ТНВ каналы аша бөтен дөнья татарлары да күзәтеп бара. Безнең районда туып-үскән 12 язучы : Гомәр Бәширов, Гариф Ахунов, Мөхәммәт Мәһдиев, Мәхмүт Галәү, Мостафа Ногман, Рафаил Төхфәтуллин, Мәрзия Фәйзуллина, Фәрваз Миңнуллин, Гөлчәчәк Галиева, Сания Әхмәтҗанова, Гафур Каюмов, Вакыйф Нуриев турындагы “Әдәби хәзинә” тапшырулары күрсәтелде инде. Аларда язучыларның туган авылларында яшәүчеләрнең истәлекләре, мәктәп укучылары башкаруында аларның әсәрләреннән өзекләр уку, видеофильмнардан өзекләр, мәктәп музейларында булган кызыклы экспонатлар кулланыла. Бу тапшыруларда районыбызда туган телнең сакланышына зур әһәмият бирелүе күрсәтелә.

12.10.2021 Төркиядәге якташыбыз

Төркиянең Карс шәһәрендәге Кавказ университетында чордаш төрки телләр бүлеге мөдире, филология фәннәре докторы, доцент Чулпан Эфрәим кызы Зарипова-Четин Арча шәһәренә кунакка кайткач “Казан арты” тарих-этнография музеенда булырга да өлгерә.

Очрашу вакытында: “Узган ел кайта алмаган идем, Арчаның үзәге төзекләндерелгән, матурланган, Язучылар аллеясы үзе бер горурлык. Андагы язучылар миңа көч һәм энергия бирәләр. Мин студенларга белем бирү белән генә чикләнмим, фәнни хезмәтләр, танылган шәхесләребез турында төрек телендә мәкаләләр язам, якташларыбызның татар һәм рус телендә язылган хезмәтләрен төрек теленә тәрҗемә итәм. Аларның барысы да төрле журналларда уңышлы гына басылып килә.

11.10.2021 Габделфәт Сафинның туган көне!
11 октябрьдә Симетбаш авылында туып-үскән якташыбыз, Татарстанның халык артисты, “Акчарлак” нәшрият йорты директоры Сафин Габделфәт Габдрахман улы туган көнен билгеләп үтә. Без якташыбызны гомер бәйрәме белән чын күңелдән котлыйбыз, ныклы сәламәтлек, балалары һәм оныкларының игелекләрен күреп, Рүзилә ханым белән тигез гомер итүләрен телибез. Киләчәктә дә халкыбызны үзенең җырлары белән сөендереп яшәсен иде.

10.10.2021 «Быелгы кыш җәйгә охшап киләчәк...»
Яңгул авылында яшәүче, кемнәрдер «халык синоптигы» дип йөртүче Әмир абый Шәрәфиев турында республикада белмәгән, ишетмәгән кеше калмагандыр инде ("Шәһри Казан").

Барлык мәгълүмат чаралары да бик үз итә, әледән-әле аның турында язып торалар.

Бердән, үзе бик ачык, күңелле әңгәмәдәш, кайчан гына шалтыратсаң да, һава торышы турында сәгатьләр буе сөйләрлек мәгълүматы, фаразлары, күзәтүләре бар (тикмәгә генә «аяклы энцик-лопедия» дип йөртмиләр үзен). Икенчедән, ул кызыксынган тема бөтен кешегә дә уртак. Көн дәвамында, сүз югыннан сүз булсын дип тә, ничә мәртәбәләр шул һава торышына барып «бәйләнәбез» ләбаса.

09.10.2021 Якташыбыз Илсур Хөснетдиновка 75 яшь
Сәхнәдән, радиодан яки телевидениедән якташыбыз Рөстәм Закиров башкаруында “Ташлама син мине, ташлама”, Эльвира Хәйруллинаның “Бәхет дагасы”, Зөфәр Хәйретдиновның “Шомырт бәйләме”, Зөһрә Сәхәбиева  башкаруында Габдулла Тукай сүзләренә язылган “Әни” җыры яңгырагач, бу җырларның сүзләренең яки көенең авторы дип Илсур Хөснетдиновны әйтәләр. Якташыбыз Илсур Хөснетдин популяр җыр текстлары авторы, үз шигырьләренә көйләр язучы үзешчән композитор, аларны үзе башкаручы җырчы булып та танылды. Күренекле артистлар яки үзе башкаруында “Кайтам әле Сикертәнгә”, “Кайтам, әнкәй, яныңа”, “Кичер, әнкәй, ачуланма!”, “Гармун моңы”, “Киткән кошлар кире кайтырмы?”, “Серле гөлем”, “Чабата, тула оек”, “Әйдәгез биергә” һәм башка бик күп җырлар авторы ул. Якташыбызның 150 дән артык җыр текстлары тупланган “Бәхет дагасы” китабыннан аларны табарга мөмкин һәм анда бик уңайлы итеп һәрберсенең  ноталары да бирелгән.

08.10.2021 Батырша: гомерен корбан итеп, мәчет салу хокукын яулап алып биргән татар каһарманы
Батырша 1755-1756 елгы баш күтәрү идеологы, публицист. Бу баш күтәрүдән соң мөселман халыклары өчен зур үзгәрешләр килә. Чукынмаган мөселманнарны авылларыннан куу туктала, чукынганнар өчен армиягә бару, салым түләү туктала. Һәм иң билгеле вакыйгаларның берсе — Идел-Урал төбәгендә мәчетләр салырга рөхсәт бирелә. Көчләп чукындыру сәясәтен бик «тырышып» үткәргән Казан архиерее Лука Канашевич башка урынга күчерелә. Халыкны көчләп чукындыру сәясәте йомшара. Башкорт халкына патшага мөрәҗәгать итү хокукы бирелә, урман эшләренә җибәрү туктала, башкорт төбәкләренә почта станнарын төзү туктала. (Батыршаның тормыш юлы - мәкалә азагындагы белешмәдә).

07.10.2021 Рәхмәт сезгә, укытучылар!

7 октябрьдә район Мәдәният йортында район мәгариф хезмәткәрләрен хөрмәтләү тантанасы булды. Ул Укытучы көне уңаеннан үткәрелде.

Тантанада катнашучыларны район башлыгы Илшат Нуриев тәбрикләде, фидакарь хезмәтләре өчен рәхмәт әйтте, сәламәтлек, уңышлар теләде.

Мәгариф алдынгыларын, төрле өлкәләрдә уңышларга ирешүчеләрне сәхнәгә чакырып хөрмәтләделәр.

06.10.2021 "Кечкенәләргә мәрхәмәтле булмаган, өлкәннәргә ихтирамын күрсәтмәгән бездән түгел"

1-10 октябрь көннәрендә, Өлкән буын вәкилләренең проблемаларына һәм ихтыяҗларына игътибар җәлеп итүгә юнәлдерелгән өлкәннәр ункөнлеге уза.

Арча мөхтәсибәте дә шушы форсатны куллануда читтә калмады, «Киләчәккә ышаныч белән» @fond_verim хәйрия фонды белән берлектә, Арча картлар һәм инвалидлар интернат-йортына бардык, 80нән артык әзерләнгән бүләкләрне тапшырдык. Мөселман җәмгыяте өлкән яшьтәге кешеләргә карата хөрмәт һәм ихтирам күрсәтергә тиеш. Бу хакта Пәйгамбәребез ﷺ әйткән сүзләре дә сөйли: "Кечкенәләргә мәрхәмәтле булмаган, өлкәннәргә ихтирамын күрсәтмәгән бездән түгел" -дигән.

05.10.2021 Нәселебездә укытучылар чылбыры өзелми...
Беренче сентябрь! Беренче укытучы! Беренче кыңгырау! Беренче дәрес! Беренче китап! Беренче билге! Чынлап та, безнең барыбызның да хәреф танырга, укырга, язарга өйрәткән беренче укытучысы бар. Беренче укытучы һәркемнең күңелендә якты истәлек булып гомер буе саклана. Еллар үтсә дә, без аны хөрмәт белән искә алабыз. Әле кайчан гына ак бантик, ак алъяпкыч киеп, кечкенә кулларыма чәчәк бәйләме тотып, мәктәп бусагасын тәүге тапкыр атлап кергән нәни генә кыз идем.

04.10.2021 Арча музеенда экспозиция ачылды
“Казан арты” тарих-этнография музеенда якташларыбыз Социалистик Хезмәт Геройларына багышланган “Хезмәт аша туа чын батырлык” исемле экспозиция ачылды.

Әлеге зур дәрәҗәгә 6 райондашыбыз лаек була: Габдрахманова Стелла Зәки кызы, Галимова Дания Һадиҗан кызы, Хәстиев Мирбат Бәдри улы, Әсхадуллин Галимулла Әсхадулла улы, Сәгъдуллин Шәрифулла Сәгъдулла улы, Шәйхетдинов Илсур Гарәфи улы.

03.10.2021 Өлкәннәрнең кадерен белик. 2021 ел – Татарстанда Туган телләр һәм халыклар бердәмлеге елы
Һәр елны 1 октябрьдә Өлкәннәр көне билгеләп үтелә һәм ул 10 көн дәвам итә. Бу көннәрдә өлкән яшьтәге абый-апалар, әби-бабайлар үзләренең гомер юлларын, кылган эш-гамәлләрен хәтерләрендә яңарталар, үзләре хезмәт иткән оешмалардан тәбрикләүләр алып сөенәләр, ә иң мөһиме балалары һәм оныкларыннан котлаулар кабул итәләр. Соңгы елларда бик аралашып булмый, күбрәк телефон аша сөйләшәбез, хезмәттәшләр белән очрашулар да кичектерелеп тора. Шуңа күрә дә өлкәннәргә, бигрәк тә ялгыз яшәүче өлкәннәребезгә игътибарлы булырга кирәк.

02.10.2021 Мәрзия Фәйзуллинаны искә алып
23 сентябрьдә хөрмәтле якташыбыз, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, Татарстан Язучылар берлегенең Абдулла Алиш исемендәге бүләге иясе Мәрзия Фәйзуллина вафат булды һәм Казанның Яңа татар бистәсе зиратында җирләнде.

Балалар язучысы, шагыйрә Фәйзуллина (Тәрҗеманова) Мәрзия Низам кызы 1930 елның 11 июнендә Шушмабаш авылында туа. Үз авылларында мәктәпне тәмамлагач ул Казанга китә. 1946-1956 елларда Мәрзия Фәйзуллина халык судында сәркатип, милиция бүлегендә бәлигъ булмаган балаларны тәрбияләү эше инспекторы, Татарстан китап нәшриятында бухгалтер вазыйфасын башкара. Мәрзия Фәйзуллина 1956-1962 елларда балалар бакчасында тәрбияче булып эшли. Ул 1958-1964 елларда читтән торып Мәскәүдәге М.Горький исемендәге Әдәбият институтында укый.

01.10.2021 Якташыбыз, шагыйрь һәм фән докторы, профессор Рифат Җамалны 70 яшьлек юбилее белән котлыйбыз!

Бүген, 1 октябрь көнне якташыбыз  Рифат Җамалның туган көне - 70 яшьлек юбилее!  “Арча якташлыгы” җәмәгать оешмасы Сезне туган көнегез белән тәбрикли!

Сезгә, хәерле озын гомер, нык сәламәтлек, яңадан-яңа иҗади уңышлар тели. Һәрвакытта да шулай шат, көләч йөзле, изге күңелле булып калыгыз. Иҗат чишмәгез бервакытта да саекмасын. Алга таба да шатлыкта, куанычта, бәхеттә яшәргә язсын!

01.10.2021 "Мин Арчаны беләм" квесты узды
30 сентябрь көнне тарихи квест узды. Квестны Арча Укучылар Сарае "Казан арты" музее белән берлектә әзерләгән иде. Елдан артык тормышка ашырылып килүче "Мин Арча баласы" проекты кысаларында оештырылган "Мин Арчаны беләм" квесты  үзенчәлекле форматта булды. Танышу, командаларга туплану, старт Укучылар сарае бинасында узса, үтисе сынаулар катнашучыларны шәһәребезнең дүрт урынында көтә иде.

30.09.2021 Туган телләр елына бүләк

2021 ел – Татарстанда Туган телләр һәм халыклар бердәмлеге елы буларак уңышлы дәвам итә.

Быел якташларыбыз да яңа иҗат үрнәкләре белән гел куандырып торалар, без аларның газета-журналларда басылып чыккан яңа әсәрләрен даими күзәтеп, музеебызда туплап барабыз.

Чаллы шәһәре янындагы Күзкәй авылында яшәп иҗат итүче якташыбыз Флера Мәрдәнова музейга яңа гына басылып чыккан “Әкиятләр”, “Гармунчы бакалар” дип исемләнгән  китапларын  бүләк итте. Ул горурланып: “Бу ел минем өчен бигрәк тә уңышлы булды әле. Бер юлы ике китабым басылып чыкты. Мин аларны иң беренче итеп музейның әдәбият һәм сәнгать бүлегенә тапшырам. Бу китапларым туган телебезне саклауга ярдәм итсен иде”, – диде.

29.09.2021 Ветеранның туган көне

27 сентябрьдә Арча район башлыгы Илшат Нуриев Арча шәһәрендә яшәүче Бөек Ватан сугышы ветераны Үзбәк Сабировны туган көне белән котлады, хәл-әхвәлләрен сорашты.

Үзбәк ага 1927 елда Югары Масра авылында туган. Мәктәпне тәмамлагач төрле эшләр башкара, атлы лобогрейкада урак ура, Арча элеваторыннан күтәреп чәчү орлыгы ташый, бригадир да була.

28.09.2021 Хәйертдиновлар Казан Кремлендә узган тантаналы кабул итүдә катнаштылар
Ул ел да Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов һәм аның хатыны Гөлсинә ханым исеменнән оештырыла һәм анда үрнәк гаиләләр чакырыла. Быел тантаналы очрашуда 46 районнан 46 пар катнашкан.

“40 елдан артык үрнәк гаилә булып яшәгән парлар турында мәгълүмат җибәрәбез”, – дип язын ук инде авыл җирлегеннән фоторәсемнәр соратып алдылар. Җиңдек һәм очрашуга чакырылуыбызга чиксез куандык”, – диделәр ирле-хатынлы Хәйертдиновлар.

27.09.2021 Яңасала яңара

Арчадан Яңасалага барып җиткәнче 10 километрлап юл үтәсе. Заманында халыкның йөрәк бәгыренә төшкән пычрак юллар хәзер ерак томан артында калып бара.

Авыл эченә кергәч, юл уңаенда ТАССРның халык язучысы Гомәр Бәширов туган нигезендә ачылган парк һәм истәлек тактасы, елга буенда чишмәсе күренеп кала. Гомәр Бәшировлы Яңасала авылы... 2017 елда авылда сугыш чоры балалары һәм тыл хезмәтчәннәре хөрмәтенә Хәтер паркы ачылды. Авылда нәрсә дә булса эшләнеп тора...

26.09.2021 Камилә, сиңа уңышлар!
Безнең регионда "Җиңү диктанты" язу буенча 5 кеше җиңгән дип яздык. Шуның өчесе Арча районыннан. Җиңүчеләр Шушмабаш мәктәбеннән Гөлназ Фәйзрахманова белән Күкчә Бирәзә мәктәбе укытучысы Сәрия Яруллина турында яздык. Өченче җиңүче Арчаның 5нче гимназисен быел тәмамлаган Камилә Гатауллина. 11 сыйныфта укыган вакытта быел апрель аенда язды ул тарихи диктантны. Афәрин, котлыйбыз!

25.09.2021 Яңа Кенәрдә бик матур кичә булды
Яңа Кенәр авылында китапханәдә Яңа Кенәр ветераннар советы рәисе, сәхнә ветераны Габделбәр Сабировның 75 яшьлек юбилей кичәсе булды. Кичәдә район башлыгы урынбасары Алсу Фирдәвесовна, район ветераннар советы рәисе Рәмзия Хәмидуллина, Яңа Кенәр авыл җирлеге башлыгы Рафаэль Фәхретдинов, элекке һәм бүгенге хезмәттәшләре, якыннары катнашты. Юбилярны бик җылы итеп котладылар, хатирәләрне яңарттылар, бүләкләр тапшырдылар.